Zes tips voor het geven en vragen van referenties

Stel dat je wordt gebeld over Pieter, die bij jullie heeft gewerkt. Pieter heeft gesolliciteerd bij een ander bedrijf en daar willen ze nu graag weten wat voor vlees ze in de kuip hebben. Wat kun je zeggen en wat niet? In dit artikel vind je zes tips voor het geven en vragen van referenties.

Tip 1

Neem van tevoren contact op met je werkgever als je een referentie wilt vragen. Je kunt dan afspraken maken over de persoon die de referentie geeft en welke informatie wordt verstrekt. Zo kun je bijvoorbeeld aangeven dat je niet wilt dat bepaalde negatieve punten besproken worden. Maak duidelijke afspraken, liefst schriftelijk of per mail, dan komen jij en je werkgever niet voor verrassingen te staan.

Tip 2

Controleer of de ex-werknemer daadwerkelijk toestemming heeft gegeven voor het opvragen van referenties. Het gebeurt nog steeds dat potentiële werkgevers op eigen houtje contact opnemen met vorige werkgevers. Maar als de ex-werknemer geen toestemming heeft gegeven, dan (1) kun je aansprakelijk zijn voor de schade van de ex-werknemer en (2) handel je in strijd met de privacywetgeving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Tip 3

Het geven van een referentie is niet verplicht. Als je geen volledig beeld van de ex-werknemer kunt schetsen, geef dan geen referentie. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de ex-werknemer aangeeft dat bepaalde negatieve informatie niet mag worden verstrekt. Je moet namelijk wel een correct beeld van de ex-werknemer schetsen. Als je de nieuwe werkgever noodzakelijke informatie onthoudt, dan kan er sprake zijn van onzorgvuldig handelen en dat kan weer leiden tot aansprakelijkheid voor de schade van de nieuwe werkgever.

Tip 4

In de meeste gevallen zal het geven van een referentie niet tot problemen leiden. Je kunt met een gerust hart informatie verstrekken, zolang die van belang is voor het functioneren van de ex-werknemer bij de nieuwe werkgever. Ook negatieve informatie. Houd bij de beoordeling of iets relevante informatie is de volgende punten in je achterhoofd:

  • wat voor vragen stelt de nieuwe werkgever
  • hoe ernstig is het gedrag van de ex-werknemer
  • wat is de aard van de functie
  • spelen belangen van derden een rol (denk aan leerlingen als het om een leerkracht gaat)
  • hoeveel tijd is er verstreken na de negatieve gebeurtenissen
  • heeft de werknemer zijn gedrag verbeterd

Tip 5

Het kan gebeuren dat informatie wordt gevraagd over iets wat je niet zeker weet, bijvoorbeeld een situatie die zich bij een vorige werkgever heeft voorgedaan. Als je twijfelt of bepaalde informatie juist is, geef dan expliciet aan dat je het niet zeker weet.

Het geven van onjuiste informatie kan namelijk onrechtmatig zijn. Je kunt dan aansprakelijk zijn voor de schade, maar hiervan is in rechterlijke uitspraken niet snel sprake. Het komt erop neer dat je bepaalde informatie niet mag verstrekken als je weet of hoort te weten dat deze informatie onjuist is.

Tip 6

Als je toestemming geeft om referenties op te vragen dan moet je een terugkoppeling krijgen van degene die de referenties heeft opgevraagd. Krijg je die niet, vraag er dan om zodat je weet welke informatie over jou is verstrekt.

Tot zover mijn tips.

Als je geïnteresseerd bent in dit onderwerp, dan kun je deze uitspraak van het Hof Arnhem-Leeuwarden er nog eens op nalezen. Hierin legt het Hof mooi uit waarom een leraar Duits geen recht heeft op schadevergoeding van onderwijsgroep O2G2 wegens het geven van (in zijn ogen) onjuiste referenties.

De leraar had niet in zijn cv vermeld dat hij vóór het O2G2 bij een andere school had gewerkt, waar hij op staande voet was ontslagen. Toen de ouders en leerlingen van O2G2 dit ontdekten, ontstond er onrust. Sommige leerlingen en collega’s voelden zich niet veilig bij de leraar. De leraar solliciteerde elders en gaf aan dat er referenties konden worden ingewonnen bij O2G2, zonder dit van tevoren te overleggen. O2G2 geeft in de referenties onder meer aan dat vrouwelijke collega’s en leerlingen zich onzeker bij de leraar voelen en dat hij is ontslagen bij zijn vorige werkgever, maar dit dienstverband niet op zijn cv heeft gezet. Ook wordt vermeld dat het dienstverband met O2G2 niet voortijdig is beëindigd, dat zich bij O2G2 geen concrete incidenten hebben voorgedaan en dat de leraar goed aanspreekbaar was op de ontstane situatie.

Het Hof vindt dat het O2G2 deze informatie mocht geven. De leraar heeft van tevoren geen overleg gehad over wat wel of niet mocht worden gedeeld. Verder weegt zwaar dat hij gefraudeerd heeft op zijn cv. Er is veel onrust ontstaan op het O2G2 en een school heeft de verantwoordelijkheid leerlingen te beschermen. Verder is vermeld dat er geen concrete incidenten zijn geweest. Al met al is dit voldoende om te oordelen dat de leraar geen recht heeft op schadevergoeding.