De inhoud van dit artikel is aangepast op 11 mei 2020 n.a.v. gewijzigd beleid van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Frits* is chauffeur bij een afvalverwerker. Hij komt regelmatig op de vuilstortplaats om afval af te leveren. Als hij half april 2020 bij de poort komt, is er een nieuwe regel: zijn temperatuur wordt gemeten om te kijken of hij koorts heeft. Natuurlijk heeft deze nieuwe regel te maken met de corona-uitbraak, dat begrijpt Frits best. Hij is er eigenlijk niet zo van gecharmeerd, maar durft geen nee te zeggen. En als hij niet koortsig is, heeft hij toch niks te verbergen? Dus laat hij elke dag maar weer die thermometer op zijn voorhoofd zetten. Toch vraagt Frits zich af of het eigenlijk wel mag, temperatuurmeting door zijn werkgever.
Het zijn bijzondere tijden met bijzondere maatregelen. Her en der begint wel eens een advocaat te piepen: de rechtsbescherming kan gemakkelijk in het geding komen bij de pogingen om het coronavirus in te dammen. Hier hebben we ook zo’n geval te pakken.
In het nieuwsbericht van 24 april 2020 is de Autoriteit Persoonsgegevens erg stellig: een werkgever mag zijn personeel niet temperaturen. Ook niet als de medewerker toestemming geeft.
Na 24 april 2020 heeft de Autoriteit Persoonsgegevens deze strenge regel iets genuanceerd. Temperaturen mag alleen als de gegevens niet geregistreerd en/of automatisch verwerkt worden.
In dit artikel leg ik uit waarom de Autoriteit Persoonsgegevens zo strikt is. Ik besteed ook aandacht aan het temperaturen van bezoekers en wat je kunt doen als iemand je temperatuur wil opnemen. Verder ga ik kort in op het naar huis sturen van een zieke medewerker en de gang van zaken als iemand daadwerkelijk corona heeft.
Bescherming persoonsgegevens
Iemands lichaamstemperatuur is een persoonsgegeven volgens de huidige privacywetgeving, de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De AVG beschermt persoonsgegevens die geautomatiseerd worden verwerkt en/of bestemd zijn om in een bestand te worden opgenomen.
Verder is iemands lichaamstemperatuur een medisch gegeven. Het is een werkgever sowieso verboden om medische gegevens te verwerken. Ook beschouwt de Autoriteit Persoonsgegevens een temperatuurmeting als een gezondheidstest. Alleen een (bedrijfs)arts mag gezondheidstests doen en gezondheidsgegevens verwerken.
Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens valt het meten van de temperatuur in de meeste gevallen onder de AVG, omdat het toch de bedoeling is iets met de temperatuurgegevens te doen. De informatie wordt bijvoorbeeld doorgegeven aan een collega, die vervolgens de deur opendoet. Of gaat bij een geautomatiseerd systeem het poortje automatisch open als je geen koorts hebt. In die gevallen zijn temperatuurmetingen niet toegestaan: de gegevens worden dan doorgegeven, verwerkt of in een geautomatiseerd systeem opgenomen.
Medewerker geeft toestemming
Nu zou je kunnen denken dat het wel oké is als de medewerker toestemming geeft om zijn temperatuur op te nemen. Maar nee, ook dan is het verboden (als de gegevens worden verwerkt of geregistreerd). Er is namelijk geen sprake van een gelijkwaardige relatie, maar van een werkgever-werknemerrelatie. De kans is klein dat een medewerker zich vrij voelt om de temperatuurmeting te weigeren.
Het gaat nog verder: een werkgever mag niet eens vragen naar de gezondheid van zijn medewerkers. Je mag een medewerker dus niet vragen of hij corona heeft. Als de medewerker dit uit zichzelf vertelt, mag deze informatie niet worden vastgelegd of gedeeld. Want is het een werkgever niet toegestaan medische gegevens te verwerken.
Temperaturen van bezoekers
Is het temperaturen van bezoekers dan wel toegestaan, bijvoorbeeld een chauffeur die vracht komt lossen bij een bedrijf?
Op het eerste gezicht lijkt deze situatie anders, maar het verschil is minder klein dan je denkt. Ook hier is immers geen sprake van een gelijkwaardige relatie: de chauffeur durft de temperatuurmeting waarschijnlijk niet te weigeren. Doet hij dit wel, dan komt hij het terrein niet op en kan hij de vracht niet lossen. Zijn werkgever zal hem dat niet in dank afnemen. Hij voelt zich daarom al snel gedwongen akkoord te gaan.
Dus nee, ook bezoekers mogen niet worden getemperatuurd (als de gegevens worden verwerkt of geregistreerd). Zelfs niet als ze toestemming geven.
Wat mag wel?
Nu is het altijd belangrijk om niet alleen te kijken naar wat niet mag, maar om ook te kijken naar wat wel mag.
Puur het aflezen van iemands temperatuur op een thermometer mag in principe wel. De reden is simpel: dit valt niet onder de AVG omdat de gegevens niet worden geregistreerd of verwerkt. Hetzelfde geldt als werknemers, bezoekers of klanten zelf in de gelegenheid worden gesteld hun temperatuur op te nemen.
Wat als werkgever toch temperatuur wil registreren/verwerken?
Het is inmiddels wel duidelijk: het temperaturen van medewerkers en bezoekers mag alleen als het puur gaat om het aflezen van de temperatuur. Wat kun je doen als iemand je temperatuur toch wil registreren of deze automatisch wil verwerken?
Neem eerst contact op met de ondernemingsraad en/of de functionaris gegevensbescherming/privacy contactpersoon. Als dit niet helpt of als deze er niet zijn in jouw situatie, dan kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook kun je een advocaat een brief laten sturen.
Zieke werknemer naar huis sturen
Stel nu dat Frits de volgende dag niezend en hoestend op zijn werk komt. Wat kan zijn werkgever doen? Er mag immers niet gevraagd worden naar de gezondheid van Frits en de werkgever mag ook geen gezondheidstest doen.
De Autoriteit Persoonsgegevens geeft aan dat een medewerker in dit soort gevallen – bij wijze van uitzondering – naar huis mag worden gestuurd. Van Frits mag worden verlangd dat hij hieraan meewerkt.
Medewerker met corona
Als bij een medewerker corona wordt vastgesteld, voel je je misschien verplicht om contact op te nemen met iedereen die met deze medewerker in aanraking is geweest. Niet doen! Dit verloopt via een andere route.
De arts die het coronavirus heeft geconstateerd, meldt dit bij de GGD. Als er door contacten van de medewerker kans is op besmetting op de werkplek, dan treedt er een protocol van de GGD in werking. Dat protocol bepaalt welke maatregelen worden genomen en met wie contact wordt opgenomen. Dat is dus niet aan de werkgever.
Ten slotte
Het voorbeeld van Frits is losjes gebaseerd op dit nieuwsbericht: Omrin nam de temperatuur op van chauffeurs en bezoekers. Ze zijn hiermee gestopt naar aanleiding van het nieuwsbericht van de Autoriteit Persoonsgegevens. Frits hoeft zich dus niet meer af te vragen of de temperatuurmetingen wel zijn toegestaan, want ze zijn inmiddels afgeschaft.
Heb jij nog vragen over wat wel of niet mag, dan kun je natuurlijk contact met me opnemen.
*De naam Frits is gefingeerd.