Ontbindende voorwaarde arbeidsovereenkomst – kan dat eigenlijk wel?
In een arbeidsovereenkomst kun je soms een speciale afspraak tegenkomen, bekend als een ontbindende voorwaarde. Dit betekent dat de overeenkomst automatisch eindigt als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Voorbeelden hiervan zijn het niet halen van een vereist diploma of certificaat binnen een bepaalde tijd, het niet krijgen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), of het niet verkrijgen van een verblijfsvergunning. Zo ben ik deze bepaling meerdere keren tegengekomen in arbeidsovereenkomsten van beveiligers (grijze pas) of mensen met een tijdelijke verblijfsstatus en expats. Het is een interessante manier om niet de ingewikkelde regels van het ontslagrecht te moeten volgen en snel tot beëindiging van een arbeidsovereenkomst over te gaan. De vraag blijft echter kan en mag dit eigenlijk wel?
Het antwoord op deze vraag was de afgelopen jaren nog niet helemaal duidelijk. In 2012 gaf de Hoge Raad met het HTM-arrest groen licht voor deze voorwaarden onder hele strikte regels. Toen in 2015 de Wet Werk en Zekerheid werd ingevoerd, ontstond er onzekerheid over dit arrest. Het was niet helemaal duidelijk hoe deze regels precies geïnterpreteerd moesten worden én het leek ook te verschillen per zaak. Gelukkig heeft de Hoge Raad in maart 2023 duidelijkheid verschaft: de richtlijnen van het HTM-arrest gelden nog steeds.
Dus, wanneer is zo’n ontbindende voorwaarde dan wel geldig? Er zijn drie belangrijke regels: de voorwaarde mag het bestaande ontslagrecht niet omzeilen, de werkgever mag geen invloed hebben op het wel of niet in vervulling gaan van de voorwaarde, en het moment waarop de voorwaarde in vervulling gaat moet objectief vast te stellen zijn.
Ontslagrecht niet omzeilen
Een contract zegt dat je ontslagen kunt worden als het bedrijf het moeilijk heeft. Dit kan niet zomaar, omdat er normaal gesproken regels zijn die bepalen hoe en wanneer iemand ontslagen mag worden.
Geen invloed van de werkgever
Als je overeenkomst eindigt omdat je een verplicht certificaat niet haalt, maar het halen van dit certificaat ligt buiten de controle van je werkgever (bijvoorbeeld, het moet door een externe organisatie worden uitgegeven), dan is dit een toegestane voorwaarde.
Objectief vaststelbaar moment
Als je contract eindigt omdat je werkvisum of een bepaald diploma verloopt, dan is dat een duidelijke, objectieve gebeurtenis. De datum waarop het visum of diploma verloopt, staat vast en is voor iedereen duidelijk.
Bovendien kijkt een rechter of door het in werking treden van de voorwaarde de arbeidsovereenkomst geen zin meer heeft, zoals een taxichauffeur die zijn rijbewijs verliest of een beveiliger die niet meer zijn werk kan doen omdat hij geen grijze pas meer heeft. In zo’n situatie wordt verwacht dat de werkgever probeert een passende andere functie te vinden, zodat de overeenkomst zinvol blijft. Kan dat niet omdat het bedrijf daar bijvoorbeeld te klein voor is dan is het wellicht wel mogelijk om de arbeidsovereenkomst dan met een ontbindende voorwaarde te ontbinden.
Samengevat: een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst is onder bepaalde omstandigheden toegestaan. Het is belangrijk om elke situatie zorgvuldig te beoordelen en te controleren of aan de voorwaarden wordt voldaan. Zorg ervoor dat je goed op de hoogte bent van deze regels voordat je zo’n voorwaarde in een overeenkomst opneemt.
Heeft u vragen over de ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst? Neem gerust eens contact met ons op, dan kijken we samen wat we daaraan kunnen doen.