#Doeslief (over schelden op de werkvloer)

Er wordt heel wat wat afgescholden op de werkvloer in Nederland. Tussen medewerkers onderling of tegen een leidinggevende: ‘hoerestumperd’, ‘dief’, ‘fucking hoer’ en ‘racist’ zijn zomaar wat scheldwoorden die ik tegenkom in juridische uitspraken. Maar het kan nog veel erger. Wat denk je van iemand die zijn chef toebijt: ‘Dik varken, schreeuw niet zo.’? Spullen pakken en wegwezen zou je denken. Toch ligt het in deze zaak weer niet zo makkelijk als het op het eerste gezicht lijkt.

Het ‘Dik varken, schreeuw niet zo’-vonnis

De medewerker in deze zaak werkt bij een zonweringsbedrijf. Een van zijn taken is het zagen van lamellen. Na het zagen een een partij lamellen komt hij erachter dat hij de verkeerde kleur heeft gezaagd. Hij gaat naar zijn chef om te vragen welke kleur het had moeten zijn. De chef ontploft en ‘uitte op luide toon zijn ongenoegen’. Met andere woorden, hij begint te schreeuwen. Waarop de medewerker dus reageert met ‘Dik varken, schreeuw niet zo.’.

De medewerker wordt op staande voet ontslagen. Hij is het er niet mee eens en start een procedure. Hierin roept hij de vernietigbaarheid van het ontslag in en vordert hij doorbetaling van zijn salaris. Uiteindelijk belandt de zaak bij het Gerechtshof en draait het om de vraag of het zeggen van ‘Dik varken, schreeuw niet zo’ genoeg reden is om op staande voet te worden ontslagen.

Het antwoord op deze vraag is: nee. Ontslag op staande voet is het uiterste middel dat een werkgever kan gebruiken. Er gelden erg strenge eisen voor en veel hangt af van de omstandigheden van de zaak. In dit geval vindt het Hof de volgende omstandigheden van belang:

  1. de medewerker is zelf naar de chef toegegaan om zijn fout te melden

  2. de chef begon te schreeuwen en zorgde daarmee voor een ruzieachtige sfeer, met het risico dat de situatie uit de hand zou lopen

  3. er was maar een andere collega bij aanwezig (de chef werd dus niet uitgescholden ten overstaan van het voltallige personeel)

  4. de medewerker had zich niet eerder schuldig gemaakt aan onfatsoenlijk taalgebruik

Volgens het Hof had de werkgever andere maatregelen kunnen nemen, zoals een officiële waarschuwing of een gewone ontslagprocedure (dus geen ontslag op staande voet).

Dan had het zonweringsbedrijf misschien een betere kans gemaakt. Want onze lamellenzager is niet de enige die een collega uitscheldt voor varken. Bij een blindeninstituut maakt een medewerkster een collega uit voor ‘blind varken’ en ‘kutmongool’. Mag deze dame dan wel de rest van haar tijd gaan doorbrengen met Netflixen?

Het ‘Blind varken en kutmongool’-vonnis

Een (ziende) medewerkster van een blindeninstituut heeft een probleem met haar blinde collega Ralf. Ze wil per mail haar hart luchten bij een ander personeelslid en schrijft op een vrijdag om 9:03 uur in Limburgs dialect het volgende:

“Ha musch,

Moet je dit toch effe laten weten. Wie schittert weer van afwezigheid? Juist ja Ralf [B]. De printproblemen zijn opgelost. Iedereen die op vrijdag moet werken is aanwezig, behalve dat “blindj verke”. Dit kent toch ech neit of ben ik eune diebiel….Maar goed, dan weet je dat! Hij zal zich naar [leidinggevende] weer lekker d’rin en d’ruit lullen.

Bah wat eune KUTMONGOOL!!!

Tot dinsdig, wirk ze maondig….”

Kennelijk komt Ralf toch opdagen, want om 9:40 uur stuurt ze nog een mail met de tekst:

“Hallo [A] ,

Ik moet even terugkomen op mijn eerder gestuurde mail over [B]. Hij is net gearriveerd. Hij kwam om 09.45 uur toch maar eens kijken of zijn laptop werkt! Maar goed, hij blijft EUN KUTMONGOOL (haha!).”

Maar deze laatste mail verstuurt ze per ongeluk naar Ralf zelf. Die klaagt daarover bij de leidinggevende. Het blindeninstituut onderzoekt haar mailbox en ontdekt zo de eerdere mail van 9:03 uur en ander mailverkeer tussen de collega’s over Ralf.

Na twee weken rondt het blindeninstituut het onderzoek af. Er volgt een gesprek, de medewerkster wordt op non-actief gesteld en naar huis gestuurd. In deze zaak wordt geen ontslag op staande voet gegeven, maar een gewone ontslagprocedure opgestart: er wordt een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst ingediend bij de Rechtbank. Dit verzoek wordt wel toegekend en dat heeft te maken met de volgende omstandigheden:

  1. de activiteiten van de werkgever bestaan uit het begeleiden van mensen met een visuele beperking

  2. er waren regels opgesteld over pesten op het werk en e-mailgebruik

  3. de beledigde medewerker is blind.

 

Conclusie

Het komt misschien raar over: de ene keer als je iemand uitscheldt voor varken word je ontslagen en de andere keer niet. Maar als we inzoomen op de details, worden de verschillen duidelijk. In de ene zaak gaat het om ontslag op staande voet, in de andere om een gewone ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Ook de omstandigheden verschillen. In de ene zaak zorgt de chef zelf voor een ruzieachtige sfeer en is het de eerste keer dat wordt gescholden. In de andere zaak is vaker gescholden op de betreffende collega, gaat het om een blindeninstituut en wordt iemand die blind is, uitgemaakt voor ‘blind varken’.

Mijn belangrijkste tips: wees voorzichtig met het geven van ontslag op staande voet en #doeslief