Op 22 september 2020 werd Dalstra Reizen te Surhuisterveen in staat van faillissement verklaard met benoeming van Marco Kalmijn tot curator.

Na het uitspreken van het faillissement heeft de curator de afgelopen weken een inventarisatie gemaakt van de activa die in de boedel van het faillissement vielen en deze aangeboden aan de gegadigden.

Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in de overname van de activa en activiteiten door familie Dalstra per 30 oktober 2020.

De familie Dalstra ziet na de coronacrisis weer toekomst voor haar busbedrijf.

Gezien de huidige onzekerheid zet familie Dalstra eerst zelf de activiteiten voort en voert zij zelf de ritten uit. Zodra de markt aantrekt zal familie Dalstra weer personeel aannemen. Daarbij is met de curator de afspraak gemaakt dat zij eerst het personeel van de voormalige Dalstra-vennootschap benadert en een dienstverband aanbiedt.

Curator Marco Kalmijn geeft aan verheugd te zijn dat hij deze doorstart met familie Dalstra heeft weten te bewerkstelligen. Het behoud van werkgelegenheid op korte termijn is spijtig genoeg niet te realiseren. Maar de overtuiging is dat zodra de mogelijkheden zich voordoen Dalstra Reizen weer geleidelijk kan groeien naar de omvang van vóór de coronacrisis.

We kunnen er niet omheen: het coronavirus waart sinds donderdag 27 februari 2020 rond in Nederland. Nog geen week later is het virus ook in Friesland opgedoken. Als het op de werksituatie aankomt kan dit veel vragen geven. Bijvoorbeeld: moet een werkgever maatregelen nemen? En heb je recht op loon als je in quarantaine zit? In dit artikel beantwoorden we de meest gestelde vragen over werk en corona. 

Wat moet een werkgever doen? 

Een werkgever moet volgens de wet zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Het is daarom verstandig om de risico’s in kaart te brengen die het coronavirus kan hebben. Mochten er maatregelen nodig zijn, neem die dan. Je kunt hierbij sowieso denken aan het geven van goede voorlichting om de kans op besmetting zo klein mogelijk te maken. Beschrijf de symptomen en breng de hygiënemaatregelen van het RIVM onder de aandacht. En zorg bijvoorbeeld voor voldoende zeep en wegwerphanddoeken. Ook voor werknemers die voor hun werk in een risicogebied zijn moet een werkgever maatregelen treffen om te voorkomen dat ze besmet raken. Probeer de medewerkers terug naar Nederland te halen als dat kan. 

Zit je in een branche waarin je regelmatig medewerkers naar het buitenland stuurt, bijvoorbeeld internationaal transport, wees dan voorzichtig en kijk naar het advies van het Ministerie van Buitenlandse Zaken Voor de gebieden die op de kaart met rood zijn aangegeven geldt een negatief reisadvies. Daar kun je dus geen medewerkers naartoe sturen. Naar de oranje gebieden mogen alleen noodzakelijke reizen worden gemaakt. Het zal dan van het soort transport en je bedrijfssituatie afhangen of je hier nog medewerkers naartoe kunt sturen. Gaat het om een lading meubelen of om medische hulpmiddelen? En wat voor maatregelen kun je treffen om te voorkomen dat je medewerker ter plaatse besmet raakt? Wat zijn de financiële gevolgen voor je bedrijf als het transport niet doorgaat? Dit soort vragen spelen een belangrijke rol bij de afweging die je moet maken en of je een medewerker kunt verplichten zich in besmet gebied te begeven. Weigert een medewerker ten onrechte ergens naartoe te gaan, dan is er sprake van werkweigering en kan de loonbetaling worden stopgezet. 

Het bedrijf dat elk jaar de bloemen levert voor de paastoespraak van de Paus (‘Urbi et orbi’) heeft in ieder geval besloten niet naar Italië af te reizen. Ondanks een jaar voorbereiding willen ze geen gezondheidsrisico’s nemen richting hun team en de organisatie. Een verstandig maar moeilijk besluit lijkt ons, dat ongetwijfeld grote financiële gevolgen zal hebben. 

Doorbetaling loon & coronavirus

Nu ons land is getroffen door het coronavirus kan een medewerker verschillende redenen hebben om niet op zijn werk te komen:

1.  de medewerker is ziek
2. de medewerker zit in quarantaine maar is niet ziek
3. de medewerker blijft op advies van het RIVM thuis (situatie in Brabant)
4. de medewerker moet zorgen voor zieke kinderen of familieleden
5. de medewerker moet zijn kinderen ophalen omdat de school of crèche sluit
6. de medewerker is bang dat hij door collega’s wordt besmet
7. de medewerker werkt thuis

Als het goed is, kennen we allemaal de uitspraak ‘Geen werk, geen loon’. Maar in welke gevallen moet het loon bij het coronavirus worden doorbetaald? 

De medewerker is ziek

Als de medewerker ziek is geworden door het coronavirus, gelden de normale regels bij ziekte. Het loon moet worden doorbetaald op dezelfde manier als bij een andere ziekte. 

De medewerker zit in quarantaine maar is niet ziek

Als de medewerker in quarantaine zit en kan thuiswerken is er niets aan de hand. Er wordt dan gewoon gewerkt, waarvoor ook loon wordt betaald.

De situatie ligt anders als het werk zich niet leent voor thuiswerken, bijvoorbeeld bij schoonmakers of bouwvakkers. We kunnen dan twee gevallen onderscheiden: (I) de medewerker heeft gereisd voor zijn werk (II) de medewerker heeft gereisd voor vakantie. 

I De medewerker heeft gereisd voor werk

Als de medewerker heeft gereisd voor zijn werk en op die manier mogelijk met het coronavirus in aanraking is gekomen, moet het loon worden doorbetaald. 

II De medewerker heeft gereisd voor vakantie

Als de medewerker heeft gereisd voor vakantie kán het anders liggen. Dit hangt af van de omstandigheden. Als de medewerker bijvoorbeeld op vakantie is gegaan naar een gebied met een negatief reisadvies, dan kan de werkgever zich op het standpunt stellen dat het loon niet wordt doorbetaald. Dit geldt te meer als dit van tevoren met de medewerker is besproken, waarbij is aangegeven dat het risico bij de medewerker ligt. 

De medewerker blijft op advies van het RIVM thuis (situatie in Brabant)

In deze situatie moet het loon worden doorbetaald. De medewerker is immers thuis op dringend advies van onze overheid. Dat hij niet aan het werk is, is geen omstandigheid die voor rekening van de medewerker hoort te komen. 

De medewerker moet zorgen voor zieke kinderen of familieleden

Als de medewerker moet zorgen voor zieke kinderen of familieleden, gelden de gewone regels die de werkgever daarvoor heeft. 

De medewerker moet zijn kinderen ophalen omdat de school of crèche sluit

Als de school of crèche sluit in verband met het coronavirus en de medewerker heeft geen oppas, moet het loon worden doorbetaald totdat de medewerker een oplossing heeft gevonden. Deze doorbetalingsverplichting is van korte duur, denk aan een of maximaal twee dagen. Daarna zal de medewerker in overleg met de werkgever onbetaald verlof of vakantiedagen moeten opnemen. 

De medewerker is bang dat hij door collega’s wordt besmet

Er is op dit moment bij de meeste werkgevers nog geen reden om bang te zijn dat je door collega’s wordt besmet. Als een medewerker om deze reden thuis wil blijven, hoeft het loon niet doorbetaald te worden. Natuurlijk is het altijd beter dat de medewerker en de werkgever in overleg gaan om te bekijken hoe de angst kan worden weggenomen en of thuiswerken bijvoorbeeld een optie is. 

De medewerker werkt thuis

Als de medewerker thuis werkt, moet gewoon loon worden betaald. Er wordt dan immers arbeid verricht. 

Thuiswerken verplicht? 

In de media wordt veel gesproken over thuiswerken. Natuurlijk leent niet elk beroep zich hiervoor, maar als thuiswerken wel mogelijk is geldt het volgende. Thuiswerken kan door de werkgever niet verplicht worden gesteld puur en alleen uit voorzorg. Dit kan alleen als er sprake is van een concrete besmetting binnen het bedrijf. Er is ook geen recht om thuis te werken. Als er geen dringend advies van de overheid ligt om thuis te blijven, zoals nu in Brabant het geval is, dan kan thuiswerken alleen in overleg tussen werkgever en werknemer. 

Werktijdverkorting

Het coronavirus begint zo langzamerhand behoorlijk wat impact te krijgen. Er vallen momenteel bijvoorbeeld al harde klappen in de hotelbranche.  Hiervoor is geen compensatie of schadevergoeding van de overheid mogelijk, dit valt onder het ondernemersrisico. Wel heeft de overheid de regeling voor werktijdverkorting opengesteld voor bedrijven die te lijden hebben onder het coronavirus.  

Er kan een vergunning voor werktijdverkorting worden aangevraagd bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid als je kunt bewijzen dat voor een periode van minimaal twee tot maximaal 24 kalenderweken minstens 20% minder werk aanwezig is. Een vergunning heeft een duur van maximaal zes weken en kan worden verlengd tot maximaal 24 weken. Werktijdverkorting geldt niet voor uitzendkrachten of oproepkrachten met een nulurencontract, alleen voor werknemers waarvoor er een loondoorbetalingsverplichting is. Meer informatie over de werktijdverkorting vind je hier.

Conclusie

Het coronavirus is een uitzonderlijke situatie. Het is logisch dat de schrik er goed in zit, zowel bij werkgevers als werknemers. Mijn belangrijkste advies is daarom misschien wel: blijf communiceren. In onderling overleg is veel mogelijk. Zo blijft de verstandhouding op de werkvloer goed, ook als het coronavirus straks weer voorbij is. 

 

Deze tekst geldt voor algemene situaties. Er is geen rekening gehouden met eventuele aanvullende regels die zijn vastgelegd in cao’s of bijvoorbeeld de specifieke regels die gelden voor zorgpersoneel. Voor meer informatie over uw specifieke situatie kunt u het beste contact met ons opnemen op telefoonnummer 058-212 14 64.

 

In het arbeidsrecht gaat het vaak over werkgevers die van een personeelslid af willen. Maar wat nu als je een hork van een baas hebt en van hem of haar af wilt? Je kunt dan natuurlijk eieren voor je geld kiezen en gaan solliciteren. Of ontslag nemen voordat je ander werk hebt. Nadeel hiervan is dat je geen ww krijgt. Onze wetgever heeft nog voor een derde mogelijkheid gezorgd: een werknemer kan de kantonrechter vragen om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Hoe dit werkt, leg ik uit met de uitspraak over de piloten van Ryanair. 

Wat er is gebeurd

‘Ryanair moet tonnen betalen aan acht Nederlandse piloten’, is te lezen op https://www.nu.nl/economie/5857083/ryanair-moet-tonnen-betalen-aan-acht-nederlandse-piloten.html   

Deze piloten zijn in dienst bij Ryanair en hebben Eindhoven als basis. Er is al een tijdje wat turbulentie: de cao-onderhandelingen zijn mislukt en er is twee keer gestaakt. Ryanair heeft geprobeerd de eerste staking te voorkomen door de rechter te vragen deze te verbieden. Dit verzoek is afgewezen. Op nog een staking zit Ryanair niet te wachten en ze gooit het daarom over een andere boeg: als de piloten gaan staken, wordt de basis op Eindhoven gesloten. Maar de piloten zetten door en Ryanair ook. De basis wordt gesloten. 

Ryanair zet de piloten daarna onder druk om binnen een paar dagen door te geven welke andere basis hun voorkeur heeft. Hierbij wordt direct maar even gemeld dat met die voorkeuren misschien geen rekening wordt gehouden en dat Ryanair dan zelf eenzijdig bepaalt wat de nieuwe basis wordt. Vervolgens geeft Ryanair een paar opties door voor een nieuwe basis. Wat dacht je van verhuizen van Eindhoven naar bijvoorbeeld Lamezia (Zuid-Italië), Marokko of Otopeni in Boekarest? O ja, Ryanair geeft hierbij geen enkele informatie over wat zo’n overplaatsing dan precies inhoudt. Wel vragen ze de piloten om dezelfde dag te bevestigen dat ze ‘vrijwillig’ instemmen met een van de aangeboden opties. Nog voordat deze termijn om is, start Ryanair een ontslagprocedure bij het UWV om bedrijfseconomische redenen (die overigens wordt verloren). 

En alsof dit allemaal nog niet genoeg is, stelt Ryanair een aantal vragen aan de piloten waarop per direct een antwoord wordt geëist. Het gaat dan om vragen over of de piloten elders aan het solliciteren zijn etc. Vragen waarop de piloten helemaal geen antwoord hoeven te geven. Ryanair geeft eerst niet aan waarom deze vragen worden gesteld. Later worden drie verschillende redenen opgegeven. Uiteindelijk besluiten de piloten toch maar te antwoorden. Er wordt tenslotte gedreigd met disciplinaire maatregelen. 

Al met al een lekkere manier om met je personeel om te gaan. Voor de piloten is de maat nu wel vol. Ze willen van Ryanair af en dienen een verzoek in bij de rechtbank. Hierin vragen ze de rechter de arbeidsovereenkomst te ontbinden en twee vergoedingen toe te kennen. Ten eerste de transitievergoeding en ten tweede een billijke vergoeding. 

Wat de rechter vindt

De rechter moet beoordelen of: 

• er omstandigheden zijn die maken dat de arbeidsovereenkomst billijkheidshalve dadelijk of na korte tijd behoort te eindigen
• zo ja, of er een transitievergoeding en/of een billijke vergoeding moet worden betaald.

Omstandigheden die maken dat de arbeidsovereenkomst moet eindigen

Hierover is de rechter kort. Er is geen zicht op een zinvolle voortzetting van de arbeidsovereenkomst. Dit komt enerzijds doordat de piloten weigert naar een andere basis overgeplaatst te worden en anderzijds doordat de ontslagaanvraag bij het UWV is afgewezen. De situatie zit muurvast. Daarom ontbindt de rechter de arbeidsovereenkomst. 

Transitievergoeding en/of billijke vergoeding 

De vergoedingen worden alleen toegekend als de ontbinding het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van Ryanair. Uiteindelijk komt de rechter tot de conclusie dat hiervan inderdaad sprake is. In bijna vier kantjes legt de rechter uit waarom en Ryanair krijgt hierbij de nodige billenkoek. 

Een paar citaten uit het vonnis:  

De beschreven gang van zaken maakt dan ook ongeloofwaardig dat bedrijfseconomische redenen aan de sluiting ten grondslag liggen. 

Het ernstig verwijtbaar handelen van Ryanair zit niet in de sluiting van de basis Eindhoven, maar in de manier waarop dit heeft plaatsgevonden en de bejegening van de vliegers.

… Daaruit kan niet anders worden afgeleid, dan dat Ryanair zich weinig tot niets gelegen laat liggen aan de belangen van de vliegers. 

Mede tegen de achtergrond van het vonnis van de voorzieningenrechter van de Rechtbank Haarlem van 9 augustus 2018, waarin het stakingsrecht van de vliegers wordt erkend, konden de vliegers de brieven van 14 en 25 september 2018 opvatten als dreigend en intimiderend.

…, leidt de kantonrechter af dat de verschillende redenen als ongeloofwaardig moeten worden aangemerkt en dat Ryanair deze informatieverzoeken slechts als drukmiddel heeft willen gebruiken. 

Toekenning transitievergoeding

Uiteindelijk krijgen de piloten een transitievergoeding van tussen de € 33.000,- en de € 84.000,-. De hoogte hiervan is afhankelijk van hoe lang iemand in dienst is en de hoogte van het salaris. 

De piloten hadden een behoorlijk hoge billijke vergoeding gevraagd van meer dan een miljoen euro per persoon. Deze vergoeding is door de rechter gematigd tot bedragen tussen de € 380.000,- en € 480.000,-. Het vaststellen van de billijke vergoeding is een beetje natte vingerwerk. Uiteindelijk gaat het erom dat de werknemer wordt gecompenseerd voor het ernstig verwijtbaar gedrag van de werkgever. Daarbij wordt rekening gehouden met allerlei feiten en omstandigheden. Zo is de hoogste vergoeding toegekend aan een piloot die vanwege zijn leeftijd waarschijnlijk geen gezagvoerder meer kan worden. 

Conclusie

Een werknemer kan ontbinding van de arbeidsovereenkomst vragen als er omstandigheden zijn waardoor de arbeidsovereenkomst billijkheidshalve dadelijk of na korte tijd behoort eindigen. Voorbeelden van zulke omstandigheden zijn weigeren loon te betalen, pesterijen en het willens en wetens niet nakomen van re-integratieverplichtingen. 

Als er sprake is van van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever kan de rechter bepalen dat een transitievergoeding en/of billijke vergoeding moet worden betaald. 

Al met al heeft Ryanair bij de Nederlandse rechter weer behoorlijk het deksel op de neus gekregen. En zijn de piloten inmiddels vast alweer ready for take off. Er is op dit moment immers genoeg werk in de luchtvaart, ook in andere plaatsen dan Boekarest of Marokko.