“Niet aantoonbaar”  schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag. Een nieuwe maatstaf in het arbeidsrecht?!

Op 5 april 2024 leidt de NOS een artikel in met: “Bondscoach Mark Faber heeft zich “niet aantoonbaar” schuldig gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag.” Hoe dubbelzinnig, vreemd en tegenstrijdig deze stelling ook lijkt, in de praktijk zien wij deze tendens regelmatig voorbij komen. Zonder deugdelijk onderzoek, concrete klachten of aanleiding worden werknemers op staande voet ontslagen, geschorst of wordt er aangestuurd op een beëindiging van het dienstverband door werkgevers. Een onwenselijke trend. Maar wat kunt u hier als werkgever of als werknemer nou tegen doen?

 Toename zaken

Bij Van der Sluis, Van Der Zee & Kalmijn Advocaten zien wij een toename in het aantal zaken met betrekking tot ongewenste omgangsvormen. De reden daarvan is wellicht dat grensoverschrijdend gedrag is een zeer actueel thema is in de huidige maatschappij. Daar komt nog bij dat de media smullen van dergelijke zaken en deze dan ook breed worden uitgemeten in het nieuws. Over het algemeen is de gemene deler van deze zaken dat er onderzoek is gedaan naar het gedrag van een werknemer, maar dat het onderzoek niet is gericht op waarheidsvinding, de bevindingen niet verifieerbaar zijn (in verband met anonimiteit) en/of dat er geen / nauwelijks wederhoor plaatsvindt.

Grensoverschrijdend gedrag

Verder valt het op dat de term “grensoverschrijdend gedrag” te pas en te onpas wordt gebruikt. Grensoverschrijdend gedrag impliceert dat er een bepaalde grens is overschreden door het gedrag dat een ander heeft geuit. Niet iedereen heeft dezelfde grenzen, dus wanneer kan bepaald gedrag worden aangemerkt als grensoverschrijdend? En als iemand zijn grens niet heeft aangegeven, kan het dan wel aan degene die bepaald gedrag heeft geuit, worden verweten dat hij/zij de grens van een ander is overgegaan? Door deze subjectieve invulling van de definitie is het dan ook raadzaam om uiterst voorzichtig om te gaan met de term “grensoverschrijdend gedrag”.

Daarnaast wordt ongewenst of deviant (afwijkend ten opzichte van anderen) gedrag ook al snel bestempeld als grensoverschrijdend. Maar wie bepaalt nou wat grensoverschrijdend gedrag is?

Ondeugdelijke onderzoeken

Over het algemeen bepaalt de onderzoeker, die vaak door een werkgever is ingeschakeld, de maatstaf of gedrag kan worden aangemerkt als grensoverschrijdend of niet. Dit is volgens hoogleraar prof. dr. M.S. (Michiel) de Vries één van de meest relevante fouten die worden gemaakt in onderzoeken naar grensoverschrijdend gedrag[1]. De andere negen relevantste fouten in dergelijke onderzoeken zijn volgens professor De Vries een opdracht(gever) die al op voorhand aangeeft welke conclusie wenselijk is, een opdracht die de onderzoeker verregaand in zijn onderzoek beperkt, het ontbreken van een normenkader, een feitenrelaas en/of analyse, het gebruik van drogredeneringen, het oprekken of minimaliseren van de ernst van onderzocht gedrag, het misbruiken van statistieken en het niet of beperkt toepassen van wederhoor.

Professor De Vries analyseerde 87 rapporten naar grensoverschrijdend gedrag en kwam tot de conclusie dat slechts 5 rapporten prima waren. In 81% van de geanalyseerde onderzoeksrapporten werden twee of meer ernstige fouten ontdekt en dat lijkt de afgelopen jaren alleen maar toe te nemen. De volledige bevindingen van professor De Vries zijn te lezen in zijn boek “Kapot” dat juli vorig jaar werd gepubliceerd.

Op ons kantoor herkennen wij de analyses van professor De Vries. Wij hebben in een aantal procedures dan ook veelvuldig naar zijn boek verwezen.

Positie werkgever en werknemer

Bij meldingen of klachten over grensoverschrijdend gedrag springen vaak alle seinen op rood bij werkgever. Hierdoor ligt een overtrokken reactie op de loer. Zonder dat er ook maar iets bekend is over de melding of klacht geeft de werkgever al opdracht om onderzoek te laten doen naar de melding of klacht. Daarbij wordt de beschuldigde vaak geschorst.

Het doen van onderzoek kan al een grote impact hebben op de werknemer, laat staan een schorsing (of nog erger). Voorzichtigheid is dan ook geboden. Mocht achteraf blijken dat de melding of klacht onjuist / ongegrond is en zijn er al acties ondernomen, dan is de beschuldigde vaak al onnodig beschadigd.

In de rechtspraak is vorenstaande trend ook duidelijk waarneembaar. Rechters oordelen geregeld dat er forse billijke vergoedingen betaald moeten worden als de werkgever zich ernstig verwijtbaar heeft gedragen door werknemers ten onrechte te schorsen of te ontslaan (als gevolg van een ondeugdelijk onderzoek).

Conclusie

Als werkgever dient u uiterst voorzichtig om te gaan met signalen over grensoverschrijdend gedrag. Neem de signalen serieus, maar stel u neutraal op en schakel een gespecialiseerde advocaat of jurist in.

De conclusie ten aanzien van werknemers is dat er vaak allerlei mogelijkheden zijn om verweer te voeren tegen de (ongegronde) beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag en eventuele stappen van de werkgever. Om ervoor te zorgen dat er een deugdelijk onderzoek wordt uitgevoerd zodat uw onschuld komt vast te staan, is het raadzaam om kritisch te zijn bij de onderzoeksopdracht. Een gespecialiseerde advocaat of jurist kan u daar uiteraard in bijstaan.

Wilt u advies of hulp in een dergelijke zaak? Neem dan contact op met Matthijs Velkers (velkers@szk.nl) en/of Ide Jan Woltman (woltman@szk.nl) van ons kantoor!

[1] Prof. dr. M.S. (Michiel) de Vries, ‘Kapot’, Amsterdam: Uitgeverij Blauwburgwal

HELP! DE (VER)KOPER HOUDT ZICH NIET AAN DE KOOPOVEREENKOMST, WAT MOET IK NU DOEN?

Iedereen kent ‘m wel, de oudhollandse uitspraak “bezint eer gij begint”. Laat dat nu precies zijn wat je beter maar kunt doen als je een woning of een bedrijfspand koopt, want dat gaat in de praktijk nogal eens mis. Waarom? Dat lees je hieronder in dit artikel. Ik zal afsluiten met enkele handige tips voor zowel koper als verkoper.

Twee enthousiaste jonge ondernemers

Recent heb ik twee jonge ondernemers bijgestaan die uit passie en enthousiasme een bedrijfspand wilden kopen. De twee jonge ondernemers wilden een hotelbedrijf runnen en sloten een koopovereenkomst met de eigenaren van het pand. Gelukkig hadden de twee jonge ondernemers gedacht aan het opnemen van een financieringsvoorbehoud voor de koopsom van maar liefst 1,8 miljoen euro. Hadden zij dat niet gedaan, dan was het voor hen slecht afgelopen en hadden zij 1,8 miljoen euro uit eigen zak moeten betalen. Het lukte namelijk niet om de financiering rond te krijgen. Je zou zeggen, dan hoef je het hotel niet meer te kopen, maar dat was hier helaas niet het geval. Verkopers vonden namelijk dat de twee jonge ondernemers veel te snel het financieringsvoorbehoud inriepen. Er ontstond een discussie over het wel of niet terecht inroepen van het financieringsvoorbehoud dat uitmondde in een rechtszaak waarin ik de twee jonge ondernemers heb bijgestaan. Is het opnemen van een financieringsvoorbehoud dan niet voldoende zou je zeggen?

Hoe zit het nu precies?

Allereerst, wat is een financieringsvoorbehoud? In het kort, als koper de koopprijs niet uit eigen zak kan betalen dan zal koper daarvoor een financiering bij (meestal) een bank moeten aanvragen. Krijgt koper de financiering, dan is er niets aan de hand. Krijgt koper de financiering niet, dan kan koper het financieringsvoorbehoud ‘inroepen’. Koper is dan van de koopovereenkomst af. Vaak gebeurt het ‘inroepen’ van het financieringsvoorbehoud door het sturen van een brief/mailtje aan de verkoper waarin je laat weten dat je een beroep doet op het financieringsvoorbehoud. Kortom, een financieringsvoorbehoud is een bescherming voor de koper.

Als je als koper een woning of bedrijfspand koopt zonder dat je een financieringsvoorbehoud afspreekt, dan kun je dus niet van de koopovereenkomst af als blijkt dat je de koopprijs niet kunt betalen. Tip: neem dus altijd een financieringsvoorbehoud op in de koopovereenkomst. Kun je dan vervolgens achterover leunen, of moet je wel je best doen om de financiering te regelen?

Dat is een inkoppertje, natuurlijk moet je je inspannen, maar lang niet altijd doet de koper dat. Dit wordt in de rechtspraak ook wel de ‘inspanningsverplichting’ van de koper genoemd. Vaak staat in de koopovereenkomst dat je bij minstens één bank de financiering moet hebben aangevraagd. Heb je dat als koper gedaan, dan heb je in beginsel voldaan aan de inspanningsverplichting en kun je niet het verwijt krijgen van verkoper dat je je best niet hebt gedaan om de financiering aan te vragen. Let er dan wel goed op dat je op tijd het financieringsvoorbehoud inroept. Meestal staat er een uiterste datum in de koopovereenkomst waarop dit mogelijk is. Ben je te laat, dan valt het doek en moet je de koopprijs gewoon uit eigen zak betalen.

Pas op voor de contractuele boete!

Dan nu terug naar het onderwerp van dit artikel, wat moet je doen als de koper of verkoper zich niet aan de koopovereenkomst houdt? Dit kan zich op meerdere manieren voordoen. Zo is koper verplicht om de koopprijs te betalen en in sommige gevallen ook verplicht om voor een bepaalde datum een zogenoemde bankgarantie te stellen. Dat is een garantie van de bank dat de borgsom die de koper aan de verkoper moet betalen wordt voldaan. Bij de meeste koopovereenkomsten is dat 10 % van de koopprijs van de woning of bedrijfspand. Verkoper is op zijn beurt verplicht om medewerking te verlenen aan de levering van de woning of het bedrijfspand aan de koper. Die levering vindt plaats bij de notaris.

In de meeste koopovereenkomsten is een artikeltje opgenomen over wat te doen als koper of verkoper zijn verplichtingen niet nakomt. In dat geval moet je een zogenoemde ‘ingebrekestelling’ sturen met de boodschap dat de andere partij binnen een termijn van (meestal) acht dagen zijn verplichtingen moet nakomen. Dat kan dus zien op het op tijd stellen van een bankgarantie, het betalen van de koopprijs en het meewerken aan de levering bij de notaris. Dat is de eerste stap.

Als er geen gehoor wordt gegeven aan de ingebrekestelling dan kun je – als je alsnog wilt dat de ander zijn verplichtingen nakomt en je nog vertrouwen in de ander hebt – alsnog nakoming van de verplichtingen vorderen. Dat is stap twee en dat gebeurt in de praktijk meestal via een brief en desnoods via de rechter, maar je kunt ook de koopovereenkomst ontbinden (annuleren) door een aangetekende brief te sturen waarin je laat weten dat je de koopovereenkomst ontbindt. Dat is de derde stap.

Let wel op, want in de meeste koopovereenkomsten is opgenomen dat je een contractuele boete moet betalen als je je verplichtingen niet nakomt. Die boete kan oplopen tot wel 10 % van de koopsom. In het geval van de twee jonge ondernemers zou die boete dus zomaar € 180.000,00 kunnen zijn wat je dan uit eigen zak moet betalen.

Conclusie

Let dus altijd goed op welke afspraken je maakt bij het sluiten van een koopovereenkomst voor een woning of bedrijfspand en bedenk vooraf of je die verplichtingen ook kunt nakomen. Houd vervolgens scherp in de gaten of je je ook aan de verplichtingen houdt, maar let er ook op dat de andere partij dat doet. Voor je het weet wordt je geconfronteerd met het betalen van een torenhoge boete. Daarom tot slot nog enkele tips.

Tips om problemen te voorkomen:

Voor koper:

• “Bezint eer gij begint”, denk goed na of je de verplichtingen kunt nakomen;
• Spreek daarom voor de zekerheid altijd een financieringsvoorbehoud af;
• Houd heel scherp de termijnen in de gaten voor het stellen van bijvoorbeeld de bankgarantie, maar ook voor het inroepen van het financieringsvoorbehoud;
• Wil je een beroep doen op het financieringsvoorbehoud, doe dat dan op tijd!
• Werkt verkoper niet mee aan de levering? Stuur dan een ingebrekestelling aan verkoper.
• Geeft verkoper geen gehoor hieraan? Dan heb je de keuze om alsnog nakoming te vorderen of de koopovereenkomst te ontbinden en aanspraak te maken op de contractuele boete.

 Voor verkoper:

• Houd net als koper de termijnen scherp in de gaten, als verkoper moet je op de uiterste datum van levering medewerking verlenen aan de levering;
• Is koper te laat met het stellen van een bankgarantie, of betaalt koper de koopprijs niet, stuur dan een ingebrekestelling aan koper.
• Geeft koper geen gehoor hieraan? Dan heb je de keuze om alsnog nakoming te vorderen of de koopovereenkomst te ontbinden en aanspraak te maken op de contractuele boete.

Tot slot

Bevind jij je nu ook in één van bovenstaande situaties, of wil je graag advies om dit soort valkuilen te voorkomen, neem dan contact op met Koos Croes (058-2121464).

Bruidstaart in een theetuin?

Op steeds meer (voormalige) agrarische bedrijven vinden niet-agrarische nevenactiviteiten plaats. Naast een bed & breakfast, boerderijwinkel of camping is daar de bekende theetuin. Wat is er nu leuker voor mensen dan tijdens een mooie fietstocht een ijsje te halen bij een ijsboerderij, verse melk te kopen bij de melktap van een melkveebedrijf of een kop koffie of thee te drinken in de tuin van een agrarisch bedrijf om vervolgens te overnachten in een bed & breakfast of boerencamping. Voor de agrarische ondernemers is dit een manier om de mensen kennis te laten maken met hun bedrijf en producten.

Maar deze niet-agrarische nevenactiviteiten zijn niet altijd zomaar vrij te realiseren. In het bestemmingsplan staat omschreven wat er op een perceel mag worden gerealiseerd en geëxploiteerd, al dan niet met een vergunning. Helaas zijn de begripsomschrijvingen en teksten in de regels van een bestemmingsplan niet altijd eensluidend en duidelijk. Zo blijkt ook in het navolgende  geval van de bruidstaart.

Op een voormalig agrarisch bedrijf wordt een theeschenkerij geëxploiteerd. De gemeente wijst de theetuin aan als speciale trouwlocatie. De exploitante van de theeschenkerij breidt haar activiteiten vervolgens uit door zalen te verhuren voor feesten en partijen.

De gemeente oordeelt dat het verhuren van zalen voor feesten en partijen strijdig is met het bestemmingsplan en dat er in de theeschenkerij wel appeltaart en andere taartsoorten mogen worden aangesneden, maar geen bruidstaart! De gemeente legt dan ook een last onder dwangsom op. Of het aansnijden van een bruidstaart binnen de bestemming theeschenkerij valt moest de Raad van State beslissen.

De Raad van State overweegt dat – nu het bestemmingsplan hierin niet duidelijk was – onder een theeschenkerij een inrichting moet worden verstaan die is gericht op tuinrecreatie, waarbij tussen zonsopgang en zonsondergang alcoholvrije dranken en eenvoudige etenswaren aan de bezoekers en passerende recreanten geserveerd worden.

Verder vindt de Raad dat er geen grond is voor het oordeel dat het aansnijden van een bruidstaart strijd oplevert met de voorheen geldende bestemming en functieaanduiding, mede gezien het feit dat de gemeente de theeschenkerij zelf heeft aangewezen als trouwlocatie.

Het voeren van dit soort procedures of het krijgen van een dwangsom is zonde van uw tijd en geld. Controleer daarom welke nevenactiviteiten op uw perceel zijn toegestaan en voor welke activiteiten u een vergunning of bestemmingsplanwijziging nodig heeft. U kunt dan zorgeloos de voorbijgangers voorzien van een ijsje, kopje thee en zelfs van een (overgebleven) stukje bruidstaart! Mocht het toch een probleem worden? Bel dan Van der Sluis Van der Zee en Kalmijn en wij helpen u graag. Ook voor advies kunt u bij ons terecht.

Ontbindende voorwaarde arbeidsovereenkomst – kan dat eigenlijk wel?

 In een arbeidsovereenkomst kun je soms een speciale afspraak tegenkomen, bekend als een ontbindende voorwaarde. Dit betekent dat de overeenkomst automatisch eindigt als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Voorbeelden hiervan zijn het niet halen van een vereist diploma of certificaat binnen een bepaalde tijd, het niet krijgen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), of het niet verkrijgen van een verblijfsvergunning. Zo ben ik deze bepaling meerdere keren tegengekomen in arbeidsovereenkomsten van beveiligers (grijze pas) of mensen met een tijdelijke verblijfsstatus en expats. Het is een interessante manier om niet de ingewikkelde regels van het ontslagrecht te moeten volgen en snel tot beëindiging van een arbeidsovereenkomst over te gaan. De vraag blijft echter kan en mag dit eigenlijk wel?

Het antwoord op deze vraag was de afgelopen jaren nog niet helemaal duidelijk. In 2012 gaf de Hoge Raad met het HTM-arrest groen licht voor deze voorwaarden onder hele strikte regels. Toen in 2015 de Wet Werk en Zekerheid werd ingevoerd, ontstond er onzekerheid over dit arrest. Het was niet helemaal duidelijk hoe deze regels precies geïnterpreteerd moesten worden én het leek ook te verschillen per zaak. Gelukkig heeft de Hoge Raad in maart 2023 duidelijkheid verschaft: de richtlijnen van het HTM-arrest gelden nog steeds.

Dus, wanneer is zo’n ontbindende voorwaarde dan wel geldig? Er zijn drie belangrijke regels: de voorwaarde mag het bestaande ontslagrecht niet omzeilen, de werkgever mag geen invloed hebben op het wel of niet in vervulling gaan van de voorwaarde, en het moment waarop de voorwaarde in vervulling gaat moet objectief vast te stellen zijn.

Ontslagrecht niet omzeilen

Een contract zegt dat je ontslagen kunt worden als het bedrijf het moeilijk heeft. Dit kan niet zomaar, omdat er normaal gesproken regels zijn die bepalen hoe en wanneer iemand ontslagen mag worden.

Geen invloed van de werkgever

Als je overeenkomst eindigt omdat je een verplicht certificaat niet haalt, maar het halen van dit certificaat ligt buiten de controle van je werkgever (bijvoorbeeld, het moet door een externe organisatie worden uitgegeven), dan is dit een toegestane voorwaarde.

Objectief vaststelbaar moment

Als je contract eindigt omdat je werkvisum of een bepaald diploma verloopt, dan is dat een duidelijke, objectieve gebeurtenis. De datum waarop het visum of diploma verloopt, staat vast en is voor iedereen duidelijk.

Bovendien kijkt een rechter of door het in werking treden van de voorwaarde de arbeidsovereenkomst geen zin meer heeft, zoals een taxichauffeur die zijn rijbewijs verliest of een beveiliger die niet meer zijn werk kan doen omdat hij geen grijze pas meer heeft. In zo’n situatie wordt verwacht dat de werkgever probeert een passende andere functie te vinden, zodat de overeenkomst zinvol blijft. Kan dat niet omdat het bedrijf daar bijvoorbeeld te klein voor is dan is het wellicht wel mogelijk om de arbeidsovereenkomst dan met een ontbindende voorwaarde te ontbinden.

Samengevat: een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst is onder bepaalde omstandigheden toegestaan. Het is belangrijk om elke situatie zorgvuldig te beoordelen en te controleren of aan de voorwaarden wordt voldaan. Zorg ervoor dat je goed op de hoogte bent van deze regels voordat je zo’n voorwaarde in een overeenkomst opneemt.

Heeft u vragen over de ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst? Neem gerust eens contact met ons op, dan kijken we samen wat we daaraan kunnen doen.

De rust na carnaval is weer wedergekeerd. Niet alleen was het tijdens carnaval in de kroegen onrustig, ook wij hebben niet stilgezeten. En nee, niet hossend door de straten. Danny Panadero, bekend van grote hits als ‘Skiejuh’, ‘Hieperdepiep Ik Heb Een Poliep’ en ‘Fuk Joe’ werd geconfronteerd met een nummer dat wel erg grote gelijkenissen vertoonde met zijn hit ‘Danny’s Autopaleis’. En daar moest iets aan gebeuren.

Deze zaak stond niet op zichzelf. “Carnavalslied met Op1-ster is mogelijk ‘illegaal’: wat is er aan de hand? kopte het Algemeen Dagblad op 10 februari van dit jaar. Kort daarvoor was een nieuwe carnavalsversie van de hit Ladada (Mon dernier mot) gemaakt. Volgens de platenmaatschappij van de originele zanger Claude moest het nummer ‘Ladders zat’ offline. Zij zaten niet te wachten op een associatie met alcohol.

Wat er aan de hand was? Onrust in de muziekwereld. Parodieën, spottende imitaties van bestaande nummers.  Heb je het pas echt gemaakt als er een parodie van je is gemaakt? Moet je daar blij mee zijn? Of toch niet? En kun je er dan iets aan doen? En is er zoiets als een ‘Carnaval-exceptie’, een uitzondering op de beschermingsregels van het auteursrecht tijdens carnaval?

De zaak

Danny Panadero is liedjesschrijver, muzikant en entertainer en treedt met zijn eigen nummers op in het hele land, zo ook tijdens carnaval. Maar dit jaar leek het tijdens carnaval in Tilburg niet te gaan over Danny’s Autopaleis maar ‘Willies Autopaleis’. Het leek een Tilburgse eigenaar van een autobedrijf namelijk ook leuk om een nummer te maken over een louche autohandelaar en hij baseerde zich daarbij op het lied van Panadero. Volgens Panadero was het nummer een niet toegestane bewerking (toestemming ontbrak) en deed het uitgebrachte nummer afbreuk aan zijn bekendheid. Omdat Panadero ook optreedt tijdens carnaval bestond de vrees dat het nummer Danny’s Autopaleis zou worden verdrongen en zou leiden tot minder boekingen. Zodoende werd door ons in kort geding een verbod gevraagd op het nummer ‘Willies Autopaleis’.

In de procedure stelde gedaagde zich – kort samengevat – op het standpunt dat sprake was van een parodie en dat dit gebruik juist tijdens carnaval toegestaan zou moeten zijn.  Panadero was het hiermee niet eens. Het nummer is volgens hem vrijwel identiek aan zijn eigen nummer, toestemming voor dit gebruik ontbreekt, het nummer doet afbreuk aan het origineel, er bestaat kans op verwarring en het nummer is zowel voor zijn reputatie als financieel nadelig.

Uitspraak

De rechter staat een beroep op de persoonlijkheidsrechten door Panadero toe en komt tot het oordeel dat het nummer in grote mate overeenstemt met de totaalindruk van de auteursrechtelijk beschermende elementen van Danny’s Autopaleis dat er sprake is van een aantasting van de persoonlijkheidsrechten van Panadero waar hij zich in redelijkheid tegen mag verzetten. Voor de redelijkheid van dit verzet is van belang dat Panadero muzikant en artiest is en het nummer Willies Autopaleis verwarring wekt met zijn eigen nummer, dat daardoor naar de achtergrond kan worden gedrukt hetgeen, onder meer, financieel nadeel met zich mee kan brengen. De belangen van Panadero wegen zwaarden en prevaleren boven het belang van het ten gehore brengen van Willies Autopaleis, als grap voor carnaval. Dat het nummer ook op Spotify was gezet speelt bij deze belangenafweging een belangrijke rol. Het beroep op de parodie-exceptie slaagt niet. Volgens de rechter is niet voldoende afstand genomen van het oorspronkelijke werk. In beide nummers drijft de hoofdpersoon spot met het personage van louche autoverkoper. Wat betreft tekst, uitvoering en thematiek is hier sprake van te veel hetzelfde, aldus de rechtbank. Het feit dat het nummer gedeeltelijk is vertolkt in het Tilburgs, althans Midden-Brabants dialect, neemt evenmin weg dat de tekst en het nummer veel lijkt op het nummer Danny’s Autopaleis en er onvoldoende sprake is van duidelijke verschillen. Zodoende was hier geen sprake van een parodie.

Het resultaat was dat het nummer offline moest. Wij blij, Panadero blij en hee, as Danny ut niet singt wil jij ut toch niet hore!

Conclusie

Tijdens carnaval is dus niet alles toegestaan. Let er bij het maken van muziek sowieso altijd op of gebruik wordt gemaakt van bestaande werken en of geen inbreuk wordt gemaakt op auteursrechten of persoonlijkheidsrechten. Ook bij carnavalsmuziek; er bestaat niet zoiets als een carnaval-exceptie.

Twijfel je of een bepaald werk is toegestaan of dat iemand anders inbreuk maakt op je auteursrechten of persoonlijkheidsrechten? Neem dan vrijblijvend contact op met mr. J.W. de Vries van ons kantoor. Hij is onze specialist op het gebied van intellectuele eigendomsrechten.

Ben jij een die-hard en wil je meer weten over dit onderwerp? Nou komt ie dan:

Auteursrechten

Wat zijn eigenlijk auteursrechten en hoe ontstaan deze. Auteursrechten geven de maker een ‘uitsluitend’ of ‘exclusief’ recht over het werk dat is gemaakt. Dit houdt in dat je als maker zelf beslist wat er met je werk gebeurt. De maker heeft drie belangrijke rechten:

• Het recht om zijn werk openbaar te maken;
• Het recht om zijn werk te verveelvoudigen;
• Persoonlijkheidsrechten

De begrippen ‘openbaar maken’ en ‘verveelvoudigen’ zijn zogenaamd technologieneutraal. Dit wil zeggen dat het niet uitmaakt met behulp van welke techniek of welke middelen het openbaar maken of verveelvoudigen wordt gedaan. De persoonlijkheidsrechten beschermen de reputatie van de auteur. Zij geven het recht aan de maker zich te verzetten tegen het verminken of aantasten van zijn werk, of het onder een andere naam publiceren.

Ook muziek wordt aangemerkt als ‘werk’ in de zin van de Auteurswet en komt dus voor bescherming in aanmerking. Hierbij kun je een onderscheid maken in de tekst van een nummer en de compositie, oftewel de muziek. Heeft de artiest zowel de tekst geschreven en de muziek gemaakt dan liggen de auteursrechten bij deze persoon. Het komt ook vaak voor dat er meerdere partijen betrokken zijn. Denk bijvoorbeeld aan een tekstschrijver en een componist. In dat geval kunnen er meerdere (gezamenlijk) rechthebbenden op het auteursrecht zijn.

Overdraagbaarheid

Auteursrechten zijn overdraagbaar. In Nederland zijn veel artiesten aangesloten bij Buma/Stemra. Aangesloten artiesten hebben het recht om muziek openbaar te maken en te verveelvoudigen dan overgedragen. Buma/Stemra kan het muziekauteursrecht dan exploiteren en vergoedingen regelen voor het gebruik van een nummer. Zo wordt de vergoeding voor het gebruik van muziek op radio en televisie berekend per uitgezonden seconde. Bij een live-uitvoering moet de artiest een setlijst aanleveren bij Buma/Stemra. Aan de hand daarvan wordt de vergoeding vastgesteld en verdeeld onder de betrokken rechthebbenden.

Vanwege het persoonlijke karakter ervan zijn persoonlijkheidsrechten niet overdraagbaar. Ook na overdracht van het auteursrecht blijven deze rechten bij de maker.

Handhaven

De rechthebbende kan dus handhavend optreden op basis van zijn auteursrechten. Dit geeft hem de mogelijkheid om uit zijn werk (financieel) profijt te trekken. Het voorkomt dat anderen zijn werk kopiëren en de artiest zelf niet meer geboekt wordt. Of hij stelt voorwaarden aan degenen die iets met zijn werk willen doen en vraagt in ruil daarvoor een vergoeding. Dit noemen we een ‘licentie’. Goed om te weten is dat Buma/Stemra toestemming verleend voor het maken van covers, een 1 op 1 kopie van het origineel waaraan niets (of weinig) substantieel is veranderd. Dit voorkomt dat voor iedere openbaarmaking en/of verveelvoudiging van het werk iedere keer toestemming moet worden gevraagd. Bij een bewerking (zowel van tekst als compositie) is dit anders. Hier zijn verschillende situaties denkbaar. Zo kan de bewerking zo zwaar op het origineel leunen en daaraan zo weinig nieuws toevoegen dat het nog steeds een verveelvoudiging van het oorspronkelijke werk betreft. Hier kan tegen worden opgetreden. Een andere mogelijkheid is dat de bewerking uit het oorspronkelijke werk vrijwel niets overneemt en een eigen oorspronkelijk werk vormt. Van een verveelvoudiging is dan geen sprake en optreden is dan ook niet mogelijk. Een combinatie hiervan is ook mogelijk. In dit laatste geval dient toestemming te zijn verleend door de oorspronkelijke maker.

Niet in alle gevallen kan er worden opgetreden. Zo is optreden niet mogelijk indien er sprake is van een parodie. De wezenlijke kenmerken van de parodie bestaan erin dat er duidelijke verschillen zijn met het bestaande werk en aan humor wordt gedaan of de spot wordt gedreven. Daarbij hoeft de parodie zich niet te richten op het oorspronkelijke werk. Een parodie is slechts toegestaan “mits het gebruik in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is.” Dit is geen vaste maatstaf. Immers, wat precies in het maatschappelijk verkeer geoorloofd is, kan gedurende de jaren namelijk enorm veranderen. Daar komt bij dat iedere zaak anders is. Zoals juristen vaak zeggen hangt het af van alle omstandigheden van het geval.

Nu begrijp je nog beter waarom de rechtbank de vorderingen van Panadero heeft toegewezen. Nog meer lezen over deze zaak? Je vindt de uitspraak hier. Heb je ook zoiets aan je fiets hangen en kom je daar zelf niet uit? Neem gerust eens contact met ons op, dan kijken we samen wat we daaraan kunnen doen.

Begin vorig jaar belde mij een cliënt die een probleem had met zijn pas gekochte auto. Hij had de auto net twee weken daarvoor gekocht van een echte autoliefhebber die de auto altijd goed zou hebben onderhouden. Dat bleek helaas niet het geval te zijn geweest. De liefhebber bleek zelfs nog iets te hebben verzwegen! Al rijdend op de snelweg met 130 km/h wilde mijn cliënt uitvoegen, waarna plotseling een enorme klap hoorbaar was. Toen de auto op de vluchtstrook was stilgezet en de motorkap omhoog ging bleek dat de distributieriem was geknapt. Hierdoor kon de auto niet meer rijden en moest worden afgevoerd met de autoambulance. “ Wat moet ik nu doen? ”, was zijn vraag.

 Het komt regelmatig voor dat auto’s (maar bijvoorbeeld ook motorfietsen, scooters, brommers en elektrische fietsen) problemen vertonen nadat je ze net hebt gekocht. Dat is ontzettend vervelend, want na aankoop ga je er normaal gesproken vanuit dat je probleemloos kunt rijden en dat je bovenal kunt genieten van je aankoop. Dat is helaas nog wel eens anders, zo ook in deze zaak.

Getunede auto

De auto uit het bouwjaar 2007 met een tellerstand van 224.500 km is duidelijk geen nieuwe auto meer, maar de verkoper is een autoliefhebber die deze auto altijd goed zou hebben onderhouden. Dat is geruststellend. Er zou niets met de auto aan de hand zijn. De auto heeft ook de nodige motorupgrades gehad waardoor de auto meer pk’s heeft dan de standaard uitvoering. We hebben hier dus te maken met een ‘getunede’ of ook wel een opgevoerde auto.

Via Facebook Marketplace komt mijn cliënt bij deze auto terecht. Hij wordt direct aangetrokken door het sportieve uiterlijk van de auto en de lovende woorden in de advertentie. Daaruit blijkt al wel dat de verkoper een echte autoliefhebber is. Tot in detail wordt vol trots beschreven wat er aan de auto is veranderd en hoe snel hij nu wel niet is. De auto moet helaas weg wegens gezinsuitbreiding. De advertentie is dus erg positief en het contact met de verkoper overigens ook.

Koop gesloten

Er is vervolgens een afspraak gemaakt om een proefrit te maken. Voor mijn cliënt, die zelf ook een autoliefhebber is én deskundig op autogebied, is het allemaal in orde. Na een laatste check van het onderhoudsboekje en een praatje over koetjes en kalfjes met de verkoper kunnen de onderhandelingen beginnen. De auto is uiteindelijk verkocht voor € 6.000,–. Mijn cliënt is dan nu eindelijk trotse eigenaar van een sportieve auto, althans dat denkt hij.

Immers, twee weken na aankoop knapt uit het niets de distributieriem en kan er niet meer gereden worden. Mijn cliënt heeft toen geprobeerd om tot een oplossing te komen, maar de verkoper wil daar niet aan meewerken. Wat doe je dan? Je kunt je erbij neerleggen en zelf voor de kosten opdraaien, maar mijn cliënt besluit om contact met ons kantoor op te nemen. Hij vertelt dan dat de verkoper iets voor hem heeft verzwegen. In het onderhoudsboekje is een stempel gezet voor ‘vervanging distributieriem’ in september 2020, maar in feite blijkt de distributieriem helemaal niet vervangen! Via de garage die de stempel heeft gezet komt mijn cliënt er achter dat die stempel nooit gezet had mogen worden. De verkoper heeft de garage gevraagd om de stempel te zetten en helaas is de garage daarin meegegaan. Mijn cliënt is dus misleid, want hij dacht dat de distributieriem kortgeleden was vervangen. Dat heeft de verkoper hem ook steeds verteld.

De oplossing

Hoe hebben we dit opgelost? Wij hebben de verkoper een brief gestuurd waarin hij de kans krijgt om de auto te repareren. Helaas reageert hij daar niet op. Mijn cliënt wil de auto wel graag houden en laat de auto repareren door een andere garage. De kosten die hij hiervoor heeft gemaakt zijn vervolgens door ons in rekening gebracht bij de verkoper.

Je verwacht het al, de verkoper betaalt niet. In overleg met mijn cliënt hebben we toen besloten om het er niet bij te laten zitten en is een procedure opgestart bij de rechter. De rechter besluit dat de verkoper aansprakelijk is voor de geknapte distributieriem en de kosten die gemaakt zijn voor de reparatie. Mijn cliënt wint deze zaak en de verkoper moet de reparatiekosten betalen. Zo krijgt het hele verhaal toch nog een positieve afloop.

Hebt u ook problemen met uw pas gekochte auto of bijvoorbeeld uw motor, scooter of misschien zelfs uw elektrische fiets, aarzel dan niet te lang en neem vrijblijvend contact op met ons kantoor. Wij kunnen u dan adviseren en helpen om samen met de verkoper tot een oplossing te komen. Mocht dat niet lukken, dan kunnen wij u ook bijstaan in een procedure bij de rechter.

Vragen naar aanleiding van dit artikel? Die kunt u vrijblijvend sturen naar croes@szk.nl of u kunt contact opnemen via telefoonnummer 058-212 14 64.

Koos Croes

3 januari 2022

Advocaten heb je in alle soorten en maten. Sommige zijn kort van stof, andere schrijven pagina’s vol. Zelf probeer ik mijn processtukken altijd kort te houden en mijn taalgebruik zo eenvoudig mogelijk, maar dat valt voor een advocaat niet altijd mee 😉 Gelukkig heb ik nog nooit in een vonnis aangetroffen dat het lezen van mijn dagvaarding te vergelijken is met een film noir, zoals dat in deze uitspraak wel gebeurt.

De feiten

De zaak is op zich eigenlijk vrij simpel. Een dame, ik noem haar voor het gemak Linda, krijgt een arbeidscontract voor een half jaar bij Jeunesse op Stoom (afgekort: JoS). Dit is een kinderopvangorganisatie in het Westen van het land. Linda gaat daar per 27 juni 2019 aan de slag als directie assistent. Op 24 juli 2019 wordt een proeftijdgesprek gevoerd. JoS geeft aan dat ze van Linda een pro-actievere houding verwachten en dat ze er vanuit gaan dat ze zich nog wel zal ontwikkelen. Linda heeft een heuglijk nieuwtje: ze is zwanger.

Jammer genoeg verloopt de zwangerschap van Linda niet helemaal soepel en kan ze vanaf 2 september 2019 haar werk niet meer doen vanwege zwangerschapsklachten. JoS wil het contract van Linda niet verlengen. Omdat ze haar voldoende tijd willen geven om ander werk te zoeken, wordt er op 27 september een gesprek gevoerd waarin JoS laat weten dat haar contract niet wordt verlengd. De reden is dat ze twijfelen aan haar functioneren, Linda heeft nog niet genoeg verbetering laten zien. Omdat de vaste directie assistent het erg druk heeft, wordt een vacature uitgezet voor een administratief medewerker. Op 2 oktober wordt een bericht op intranet gezet dat niet duidelijk is wanneer Linda beter is en dat daarom een nieuwe sollicitatieprocedure is gestart. Van half november tot eind 2019 is deze nieuwe medewerker in dienst, waarna ook dit contact niet wordt verlengd. De ondersteuning is niet meer nodig.

Op 9 december stuurt Linda een mail aan JoS. Ze laat weten dat ze vindt dat haar contract niet is verlengd vanwege haar zwangerschap en dat daardoor sprake is geweest van discriminatie. JoS stuurt op 13 december 2019 nog een uitleg per mail. Ze geven aan dat de reden van het niet verlengen is dat ze twijfelen aan haar functioneren. Ook staat het volgende in de mail:

‘Wij hebben bovendien onvoldoende beeld van jou gekregen om te bezien of je voldoende in staat bent om de rol van Directie Assistente naar behoren te vervullen en je in deze rol te verbeteren.’

Linda legt de kwestie voor aan het College voor de Rechten van de Mens, dat op 3 augustus 2020 tot het oordeel komt dat er inderdaad sprake is van discriminatie.

 De procedure

Tot zover lijkt alles redelijk normaal te verlopen. Maar dan brengt haar advocaat namens Linda een dagvaarding uit van 175 (!) pagina’s. Dit is echt abnormaal veel. Zelf heb ik onlangs voor het eerst in mijn carrière en bij hoge uitzondering een dagvaarding opgesteld van 50 pagina’s. Dit is in een erg ingewikkelde, technische zaak met twee eisers. Ik zou echt niet weten hoe ik voor een relatief eenvoudige arbeidszaak als deze 175 pagina’s vol moet krijgen.

Het is niet alleen de omvang van de dagvaarding waar de rechter moeite mee heeft (net zoals de wederpartij trouwens). Ook de opbouw  van het geheel is niet te volgen. JoS voert als verweer aan dat Linda niet-ontvankelijk moet worden verklaard omdat de processtukken onleesbaar en onbegrijpelijk zijn. De rechter zegt hierover in punt 5.2 t/m 5.4 van het vonnis het volgende:

“De dagvaarding beslaat 175 bladzijden met schendingen van verboden en normen, vervolgens zogenoemde “belangen”, niet alleen van [eiseres] en van JoS maar ook voor de rechtsvorming, zes vormen van schade waarvan twee worden onderverdeeld in vijf, respectievelijk acht sub-categorieën, waarna een paar bladzijden later vergoeding wordt gevorderd van zeven weer andere schades, waaronder: Aantasting in de persoon op andere wijze schade, Correctiefactor schade 2 en Afschrikwekkende schade. Hierna wordt men definitief het bos ingestuurd met Overwegingen t.a.v. de feiten en Overwegingen t.a.v. het recht (23 bladzijden), nog weer gevolgd door een opsomming van Waarheden (68 bladzijden) en Sprookjes (55 bladzijden). De goedwillende lezer geraakt hier in een “film noir” waaruit ontsnapping slechts mogelijk is door diep te zuchten en het stuk enige tijd weg te leggen.

Wie mocht menen dat het voorgaande overdreven is en/of quasi-grappig bedoeld: geen van beide is het geval. Goede rechtspraak bedrijven kan niet zonder behoorlijke stukken. Gedingstukken dienen zo kort en beknopt mogelijk te zijn, dus zonder eindeloze omzwervingen en herhalingen, alles op straffe van afnemende helderheid en onnodig tijdverlies voor de rechterlijke macht. De inleidende dagvaarding en daarop gevolgde akte van [eiseres] beantwoorden niet aan deze voorwaarden. De pleitnotities trouwens evenmin.

Niettemin is de dagvaarding voor een relatief gering deel wél begrijpelijk en zal hierna op dat deel worden ingegaan.”.

Auw! Dat komt aan. Het is echt bijzonder dat een rechter zo duidelijk zijn ongenoegen uit over een processtuk. Op andere plaatsen in het vonnis wordt er nog een schepje bovenop gedaan. Zo staat in punt 5.13 dat het betoog van (de advocaat van) Linda alle kenmerken van een kaartenhuis vertoont en in punt 5.14 dat een bepaalde vordering een schot hagel (of fishing expedition) is. Aan het eind van het vonnis geeft de rechter zelfs aan dat er grond bestaat Linda en haar advocaat in overweging te geven JoS en haar medewerkers nu verder met rust te laten. Toch neemt de rechter Linda uiteindelijk in bescherming door de zaak wel inhoudelijk te beoordelen. In de dagvaarding wordt o.a. een bedrag van ruim € 17.000,- gevorderd als een soort schadevergoeding.

Inhoudelijk

Zwangere werknemers worden beschermd. Hen ontslaan kan alleen in uitzonderingsgevallen, bijvoorbeeld bij ernstige misdragingen of als een bedrijf ophoudt te bestaan. Maar een tijdelijk contract dat afloopt tijdens de zwangerschap hoeft niet te worden verlengd. Zolang de zwangerschap maar niet de reden is dat het contact niet wordt verlengd, want dan is er sprake van discriminatie. Je begrijpt natuurlijk al direct waar het probleem ligt bij dit soort zaken: hoe bewijs je dat je contract niet is verlengd vanwege je zwangerschap? Dit is ook het probleem waar Linda tegenaan loopt.

Volgens de rechter is hier geen sprake van discriminatie. JoS heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat er al zoveel twijfels waren over het functioneren van Linda dat dit de reden is van het niet verlengen. Het aannemen van iemand anders die nu het werk van Linda doet zou in het nadeel van JoS kunnen werken. Maar ook dat is niet het geval. Er heeft immers maar korte tijd een administratief medewerker gewerkt en dat was puur tijdelijk en ter ondersteuning van de vaste directie assistent.

De rechter is niet gebonden aan het oordeel van het College voor de rechten van de mens. Zie voor meer informatie hierover op deze site. Wel moet het oordeel worden meegewogen in het vonnis en dit doet de rechter ook. Hij oordeelt dat het College het intranetbericht en de mail van 13 december 2019 letterlijk opvat. Dat getuigt volgens de rechter niet van een optimale methode van rechtsvinding. De uitkomst van de procedure wordt daarom niet gevolgd.

De vorderingen van Linda worden afgewezen.

Tot slot

De advocaat van Linda is erin geslaagd “bijzondere” processtukken te produceren en daarmee de rechter tot op het bot te irriteren. Uiteindelijk heeft dit gelukkig niet in de weg gestaan aan een inhoudelijke beoordeling van de zaak, ook al is Linda met de uitkomst waarschijnlijk niet blij. Ik kies er voor de zekerheid toch maar voor om mijn stukken zo kort mogelijk te houden 🙂

Komend weekend gaat het zonnetje nog even lekker schijnen. Toeristen zijn op zoek naar vertier en komen daarbij dikwijls uit bij de boer. Op veel agrarische bedrijven zijn tegenwoordig (neven)activiteiten te vinden. Kamperen bij de boer, de ijsboerderij, de theetuin, de boerderijwinkel, bed & breakfast, de pluktuin, de melktap en ga zo maar door. Maar waar liggen de grenzen van deze (neven)activiteiten?

Definities in bestemmingsplannen

In de bestemmingsplannen van de gemeenten wordt vastgelegd en gedefinieerd wat er mogelijk is binnen de verschillende bestemmingen. De door de gemeente in de bestemmingsplannen gebruikte definities laten echter nogal eens wat ruimte open voor discussies. Eerder schreef ik al een column over een theeschenkerij, tevens aangewezen als speciale trouwlocatie, Hier mocht wel gebak worden geserveerd maar volgens de gemeente op grond van het bestemmingsplan geen bruidstaart worden aangesneden. De Raad van State dacht hier anders over en floot de gemeente terug.

Wat valt onder een ijsboerderij?

Ook recent is er weer een aantal zaken geweest over de uitleg van definities in een bestemmingsplan. Zo is er een ijsboerderij die naast de verkoop van ijs ook groepen ontvangt voor feesten en partijen en high tea, high wines en (boerenbrunch)buffetten aanbiedt. Valt dit nog onder de definitie “ijsboerderij”? De ijsboerderij is gedefinieerd als een specifieke vorm van horeca waar in hoofdzaak ijs en daarnaast ondergeschikt (kleine) gerechten mogen worden verstrekt. Volgens de Raad van State kunnen high tea, high wines en (boerenbrunch)buffetten als kleine gerechten worden beschouwd mits ze maar ondergeschikt zijn aan het verstrekken van ijs. Waar deze ondergeschiktheid uit moet blijken blijft vaag. De Raad van State vond de opmerking van de gemeente dat er slechts één vorm van high tea werd aangeboden en vele verschillende ijscoupes, in ieder geval onvoldoende. Ook feesten en partijen zijn volgens de Raad van State toegestaan onder de definitie ijsboerderij, indien er maar in hoofdzaak ijs wordt geserveerd.

Vraag uitleg van definities

Wat is er nu mooier voor toeristen en dorps- of stadsgenoten dan langs te komen bij de boer voor een mooie activiteit? De boeren die een nevenactiviteit hebben naast hun agrarische onderneming, adviseer ik om de gemeente de definities in het bestemmingsplan goed te laten uitleggen en omschrijven. De bestemmingen en activiteiten kunnen dan ten volle kunnen worden benut. Maar wees ook creatief. Er is vaak best veel mogelijk binnen de opgelegde bestemming. Ik zou zeggen dit weekend er nog even heerlijk met z’n allen op uit naar de boer voor een ijsje, kamperen, een kopje thee of een fles melk.

Deze column verscheen eerder (in iets andere bewoordingen) in de papieren uitgave van landbouwvakblad Veldpost. Meer informatie over Veldpost vindt u hier.