Kunnen we nog wel jubelen of niet?

In het kader van vermogensplanning geven we in ieder geval als advies altijd : schenken met de warme hand is beter én leuker dan met de koude hand. Oftewel, bij leven iets schenken is vaak goedkoper dan pas wachten tot na overlijden. Bovendien is het leuker, omdat je daarmee zelf wellicht kunt meegenieten van hetgeen je kinderen van het geschonken bedrag gaan doen.

Maar kunnen we nog wel jubelen? In 2022 was er nog de jubelton van € 106.671,00. De jubelton is de speciale vrijstelling in de wet voor de ontvanger (in dit artikel wordt uitgegaan van een kind als ontvanger), indien dit kind nog geen 40 jaar is en hij of zij het geld in een eigen woning zou stoppen. In 2023 werd deze jubelton sterk beperkt, namelijk het bedrag werd verlaagd naar € 28.947,00. Van jubelton kon dus al niet meer gesproken worden. En in 2024 is de lol er helemaal af, het is in zijn geheel komen te vervallen.

Kun je dan in het kader van vermogensplanning hier niets meer mee doen? Dat valt gelukkig mee. Het is nog steeds mogelijk om aan je kinderen een bedrag belastingvrij te schenken. Het betreft hier nu een bedrag van € 31.813,00. Het is alleen nu wel beperkt tot de relatie ouder – kind, dus grootouders en dergelijke kunnen niet meer van deze regeling gebruik maken. Daarnaast is het wel ruimer qua bestedingsdoel geworden; het geld hoeft niet per se alleen geïnvesteerd te worden in de woning, maar je mag het ook gebruiken voor de inrichting of voor het aflossen van (studie)schulden. Het is zogezegd vrij te besteden. Rekening houdend met dat laatste: er is ook een eenmalige vrijstelling mogelijk voor de studie van een kind. Dat bedrag betreft € 66.268,00. Er moet worden gekozen tussen één van deze twee vrijstellingen, het mag niet beide.

Voor het overige is er de “gewone” vrijstelling schenkbelasting kind van € 6.633,00.

Het betreffen onder aan de streep bij lange na niet de bedragen die een paar jaar geleden nog konden worden geschonken. Dus het is geen “jubelton” meer te noemen, maar toch lijkt dit ons genoeg om te bejubelen.

Wij kunnen voor dergelijke situaties voor u een vermogensplanning opstellen en adviezen geven voor het doen van schenkingen en alles wat daarbij komt kijken. Ook komt het voor dat schenkingen worden herroepen of worden vernietigd. Wist je dat het zelfs mogelijk is om na overlijden van bijvoorbeeld de schenker een schenking nog te laten vernietigen? Dat kan erg zuur zijn voor de ontvanger, maar het komt vaker voor. Vooral als er discussie bestaat over de geestesgesteldheid van de schenker ten tijde van de schenking, denk aan beginnende dementie. Het is derhalve altijd zaak om de gang van zaken goed op papier te zetten en juridische ondersteuning is daarbij zeer wenselijk. Zowel voor de schenker als voor de ontvanger!

Bij vragen over schenkingen – te doen of reeds gedaan – bent u altijd welkom!

Ik wil mijn kind ook mijn achternaam geven! Wat zijn de mogelijkheden?

Op 1 januari 2024 is de Wet introductie gecombineerde geslachtsnaam in werking getreden. Ouders hebben de mogelijkheid om kinderen die op of na 1 januari 2024 zijn geboren de achternaam van beide ouders te geven. De ouders kiezen dan samen welke achternaam zij willen doorgeven en in welke volgorde. Net als voorheen geldt daarna de gekozen achternaam voor alle kinderen van diezelfde ouders.

Het geven van een dubbele achternaam aan een kind kan een betekenisvolle keuze zijn. Het kan de banden met beide ouders symboliseren, een erfenis doorgeven of simpelweg een manier zijn om de identiteit van het kind te versterken.

Wat nu als uw kind is geboren voor 1 januari 2024, maar u dat kind toch een dubbele achternaam wilt geven?

Overgangsregeling

Als het oudste kind op of na 1 januari 2016 is geboren, kunnen ouders gebruik maken van een overgangsregeling. Hierdoor mogen zij vanaf 1 januari 2024 alsnog een gecombineerde achternaam kiezen voor hun kinderen. Deze overgangsregeling geldt tot 1 januari 2025. Een dergelijke wijziging van de naamskeuze kunnen ouders tot 1 januari 2025 bij de gemeente door laten voeren.

Wat nu als de ouders het niet met elkaar eens zijn?

In bepaalde gezagskwesties kunnen ouders, wanneer zij het niet met elkaar eens zijn, vervangende toestemming aan de rechter vragen. De beslissing van de rechter vervangt dan de toestemming van de andere ouder.

Als één van de ouders de kinderen graag (alsnog) een dubbele achternaam wenst te geven en de andere ouder is het daar niet mee eens, zou de rechter dan vervangende toestemming kunnen verlenen? Het antwoord is: Nee!

De rechtbank Overijssel, locatie Almelo heeft op 12 april 2024 afwijzend beslist. De rechtbank heeft in die uitspraak het volgende overwogen:

De nieuwe keuzemogelijkheid voor de gecombineerde achternaam is een aanvulling op de reeds bestaande keuzemogelijkheden. Het maken van een keuze is niet verplicht; in gevallen waarin de ouders geen keuze maken is de bestaande vangnetnorm van toepassing. De ouders hebben niet alleen de vrijheid tot het doen van een naamskeuze, maar zij hebben ook de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat aan het kind een geslachtsnaam wordt gegeven. Wanneer ouders zich aan deze verantwoordelijkheid onttrekken door niet een gezamenlijke keuze te maken, is het nodig dat in de wet is bepaald welke geslachtsnaam het kind zal hebben. Er zullen soms gevallen blijven bestaan waarin de naamskeuze leidt tot ongemak, of onenigheid, maar het alternatief voor een vangnetkeuze, namelijk het lot of een rechter laten beslissen, miskent de verantwoordelijkheid van beide ouders voor een naamskeuze voor het kind. De wetgever heeft er dan ook bewust van afgezien om een mogelijkheid te creëren om deze geschillen aan de rechter voor te leggen.

Ook de rechtbank Gelderland, locatie Arnhem heeft op 12 maart 2024 afwijzend beslist.

Conclusie

Het is niet mogelijk om vervangende toestemming aan de rechter te vragen als één van de ouders niet instemt met het wijzigen van de achternaam van een kind in een dubbele achternaam.

Heeft u een ander geschil in een gezagskwestie – wil uw ex-partner geen toestemming verlenen voor bijvoorbeeld een verhuizing met de kinderen, voor een medische behandeling van de kinderen of een buitenlandse vakantie met de kinderen – en wilt u advies of hulp in een dergelijke zaak? Neem dan contact op met Daniela Leutenegger (leutenegger@szk.nl).

 “Niet aantoonbaar”  schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag. Een nieuwe maatstaf in het arbeidsrecht?!

Op 5 april 2024 leidt de NOS een artikel in met: “Bondscoach Mark Faber heeft zich “niet aantoonbaar” schuldig gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag.” Hoe dubbelzinnig, vreemd en tegenstrijdig deze stelling ook lijkt, in de praktijk zien wij deze tendens regelmatig voorbij komen. Zonder deugdelijk onderzoek, concrete klachten of aanleiding worden werknemers op staande voet ontslagen, geschorst of wordt er aangestuurd op een beëindiging van het dienstverband door werkgevers. Een onwenselijke trend. Maar wat kunt u hier als werkgever of als werknemer nou tegen doen?

 Toename zaken

Bij Van der Sluis, Van Der Zee & Kalmijn Advocaten zien wij een toename in het aantal zaken met betrekking tot ongewenste omgangsvormen. De reden daarvan is wellicht dat grensoverschrijdend gedrag is een zeer actueel thema is in de huidige maatschappij. Daar komt nog bij dat de media smullen van dergelijke zaken en deze dan ook breed worden uitgemeten in het nieuws. Over het algemeen is de gemene deler van deze zaken dat er onderzoek is gedaan naar het gedrag van een werknemer, maar dat het onderzoek niet is gericht op waarheidsvinding, de bevindingen niet verifieerbaar zijn (in verband met anonimiteit) en/of dat er geen / nauwelijks wederhoor plaatsvindt.

Grensoverschrijdend gedrag

Verder valt het op dat de term “grensoverschrijdend gedrag” te pas en te onpas wordt gebruikt. Grensoverschrijdend gedrag impliceert dat er een bepaalde grens is overschreden door het gedrag dat een ander heeft geuit. Niet iedereen heeft dezelfde grenzen, dus wanneer kan bepaald gedrag worden aangemerkt als grensoverschrijdend? En als iemand zijn grens niet heeft aangegeven, kan het dan wel aan degene die bepaald gedrag heeft geuit, worden verweten dat hij/zij de grens van een ander is overgegaan? Door deze subjectieve invulling van de definitie is het dan ook raadzaam om uiterst voorzichtig om te gaan met de term “grensoverschrijdend gedrag”.

Daarnaast wordt ongewenst of deviant (afwijkend ten opzichte van anderen) gedrag ook al snel bestempeld als grensoverschrijdend. Maar wie bepaalt nou wat grensoverschrijdend gedrag is?

Ondeugdelijke onderzoeken

Over het algemeen bepaalt de onderzoeker, die vaak door een werkgever is ingeschakeld, de maatstaf of gedrag kan worden aangemerkt als grensoverschrijdend of niet. Dit is volgens hoogleraar prof. dr. M.S. (Michiel) de Vries één van de meest relevante fouten die worden gemaakt in onderzoeken naar grensoverschrijdend gedrag[1]. De andere negen relevantste fouten in dergelijke onderzoeken zijn volgens professor De Vries een opdracht(gever) die al op voorhand aangeeft welke conclusie wenselijk is, een opdracht die de onderzoeker verregaand in zijn onderzoek beperkt, het ontbreken van een normenkader, een feitenrelaas en/of analyse, het gebruik van drogredeneringen, het oprekken of minimaliseren van de ernst van onderzocht gedrag, het misbruiken van statistieken en het niet of beperkt toepassen van wederhoor.

Professor De Vries analyseerde 87 rapporten naar grensoverschrijdend gedrag en kwam tot de conclusie dat slechts 5 rapporten prima waren. In 81% van de geanalyseerde onderzoeksrapporten werden twee of meer ernstige fouten ontdekt en dat lijkt de afgelopen jaren alleen maar toe te nemen. De volledige bevindingen van professor De Vries zijn te lezen in zijn boek “Kapot” dat juli vorig jaar werd gepubliceerd.

Op ons kantoor herkennen wij de analyses van professor De Vries. Wij hebben in een aantal procedures dan ook veelvuldig naar zijn boek verwezen.

Positie werkgever en werknemer

Bij meldingen of klachten over grensoverschrijdend gedrag springen vaak alle seinen op rood bij werkgever. Hierdoor ligt een overtrokken reactie op de loer. Zonder dat er ook maar iets bekend is over de melding of klacht geeft de werkgever al opdracht om onderzoek te laten doen naar de melding of klacht. Daarbij wordt de beschuldigde vaak geschorst.

Het doen van onderzoek kan al een grote impact hebben op de werknemer, laat staan een schorsing (of nog erger). Voorzichtigheid is dan ook geboden. Mocht achteraf blijken dat de melding of klacht onjuist / ongegrond is en zijn er al acties ondernomen, dan is de beschuldigde vaak al onnodig beschadigd.

In de rechtspraak is vorenstaande trend ook duidelijk waarneembaar. Rechters oordelen geregeld dat er forse billijke vergoedingen betaald moeten worden als de werkgever zich ernstig verwijtbaar heeft gedragen door werknemers ten onrechte te schorsen of te ontslaan (als gevolg van een ondeugdelijk onderzoek).

Conclusie

Als werkgever dient u uiterst voorzichtig om te gaan met signalen over grensoverschrijdend gedrag. Neem de signalen serieus, maar stel u neutraal op en schakel een gespecialiseerde advocaat of jurist in.

De conclusie ten aanzien van werknemers is dat er vaak allerlei mogelijkheden zijn om verweer te voeren tegen de (ongegronde) beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag en eventuele stappen van de werkgever. Om ervoor te zorgen dat er een deugdelijk onderzoek wordt uitgevoerd zodat uw onschuld komt vast te staan, is het raadzaam om kritisch te zijn bij de onderzoeksopdracht. Een gespecialiseerde advocaat of jurist kan u daar uiteraard in bijstaan.

Wilt u advies of hulp in een dergelijke zaak? Neem dan contact op met Matthijs Velkers (velkers@szk.nl) en/of Ide Jan Woltman (woltman@szk.nl) van ons kantoor!

[1] Prof. dr. M.S. (Michiel) de Vries, ‘Kapot’, Amsterdam: Uitgeverij Blauwburgwal

HELP! DE (VER)KOPER HOUDT ZICH NIET AAN DE KOOPOVEREENKOMST, WAT MOET IK NU DOEN?

Iedereen kent ‘m wel, de oudhollandse uitspraak “bezint eer gij begint”. Laat dat nu precies zijn wat je beter maar kunt doen als je een woning of een bedrijfspand koopt, want dat gaat in de praktijk nogal eens mis. Waarom? Dat lees je hieronder in dit artikel. Ik zal afsluiten met enkele handige tips voor zowel koper als verkoper.

Twee enthousiaste jonge ondernemers

Recent heb ik twee jonge ondernemers bijgestaan die uit passie en enthousiasme een bedrijfspand wilden kopen. De twee jonge ondernemers wilden een hotelbedrijf runnen en sloten een koopovereenkomst met de eigenaren van het pand. Gelukkig hadden de twee jonge ondernemers gedacht aan het opnemen van een financieringsvoorbehoud voor de koopsom van maar liefst 1,8 miljoen euro. Hadden zij dat niet gedaan, dan was het voor hen slecht afgelopen en hadden zij 1,8 miljoen euro uit eigen zak moeten betalen. Het lukte namelijk niet om de financiering rond te krijgen. Je zou zeggen, dan hoef je het hotel niet meer te kopen, maar dat was hier helaas niet het geval. Verkopers vonden namelijk dat de twee jonge ondernemers veel te snel het financieringsvoorbehoud inriepen. Er ontstond een discussie over het wel of niet terecht inroepen van het financieringsvoorbehoud dat uitmondde in een rechtszaak waarin ik de twee jonge ondernemers heb bijgestaan. Is het opnemen van een financieringsvoorbehoud dan niet voldoende zou je zeggen?

Hoe zit het nu precies?

Allereerst, wat is een financieringsvoorbehoud? In het kort, als koper de koopprijs niet uit eigen zak kan betalen dan zal koper daarvoor een financiering bij (meestal) een bank moeten aanvragen. Krijgt koper de financiering, dan is er niets aan de hand. Krijgt koper de financiering niet, dan kan koper het financieringsvoorbehoud ‘inroepen’. Koper is dan van de koopovereenkomst af. Vaak gebeurt het ‘inroepen’ van het financieringsvoorbehoud door het sturen van een brief/mailtje aan de verkoper waarin je laat weten dat je een beroep doet op het financieringsvoorbehoud. Kortom, een financieringsvoorbehoud is een bescherming voor de koper.

Als je als koper een woning of bedrijfspand koopt zonder dat je een financieringsvoorbehoud afspreekt, dan kun je dus niet van de koopovereenkomst af als blijkt dat je de koopprijs niet kunt betalen. Tip: neem dus altijd een financieringsvoorbehoud op in de koopovereenkomst. Kun je dan vervolgens achterover leunen, of moet je wel je best doen om de financiering te regelen?

Dat is een inkoppertje, natuurlijk moet je je inspannen, maar lang niet altijd doet de koper dat. Dit wordt in de rechtspraak ook wel de ‘inspanningsverplichting’ van de koper genoemd. Vaak staat in de koopovereenkomst dat je bij minstens één bank de financiering moet hebben aangevraagd. Heb je dat als koper gedaan, dan heb je in beginsel voldaan aan de inspanningsverplichting en kun je niet het verwijt krijgen van verkoper dat je je best niet hebt gedaan om de financiering aan te vragen. Let er dan wel goed op dat je op tijd het financieringsvoorbehoud inroept. Meestal staat er een uiterste datum in de koopovereenkomst waarop dit mogelijk is. Ben je te laat, dan valt het doek en moet je de koopprijs gewoon uit eigen zak betalen.

Pas op voor de contractuele boete!

Dan nu terug naar het onderwerp van dit artikel, wat moet je doen als de koper of verkoper zich niet aan de koopovereenkomst houdt? Dit kan zich op meerdere manieren voordoen. Zo is koper verplicht om de koopprijs te betalen en in sommige gevallen ook verplicht om voor een bepaalde datum een zogenoemde bankgarantie te stellen. Dat is een garantie van de bank dat de borgsom die de koper aan de verkoper moet betalen wordt voldaan. Bij de meeste koopovereenkomsten is dat 10 % van de koopprijs van de woning of bedrijfspand. Verkoper is op zijn beurt verplicht om medewerking te verlenen aan de levering van de woning of het bedrijfspand aan de koper. Die levering vindt plaats bij de notaris.

In de meeste koopovereenkomsten is een artikeltje opgenomen over wat te doen als koper of verkoper zijn verplichtingen niet nakomt. In dat geval moet je een zogenoemde ‘ingebrekestelling’ sturen met de boodschap dat de andere partij binnen een termijn van (meestal) acht dagen zijn verplichtingen moet nakomen. Dat kan dus zien op het op tijd stellen van een bankgarantie, het betalen van de koopprijs en het meewerken aan de levering bij de notaris. Dat is de eerste stap.

Als er geen gehoor wordt gegeven aan de ingebrekestelling dan kun je – als je alsnog wilt dat de ander zijn verplichtingen nakomt en je nog vertrouwen in de ander hebt – alsnog nakoming van de verplichtingen vorderen. Dat is stap twee en dat gebeurt in de praktijk meestal via een brief en desnoods via de rechter, maar je kunt ook de koopovereenkomst ontbinden (annuleren) door een aangetekende brief te sturen waarin je laat weten dat je de koopovereenkomst ontbindt. Dat is de derde stap.

Let wel op, want in de meeste koopovereenkomsten is opgenomen dat je een contractuele boete moet betalen als je je verplichtingen niet nakomt. Die boete kan oplopen tot wel 10 % van de koopsom. In het geval van de twee jonge ondernemers zou die boete dus zomaar € 180.000,00 kunnen zijn wat je dan uit eigen zak moet betalen.

Conclusie

Let dus altijd goed op welke afspraken je maakt bij het sluiten van een koopovereenkomst voor een woning of bedrijfspand en bedenk vooraf of je die verplichtingen ook kunt nakomen. Houd vervolgens scherp in de gaten of je je ook aan de verplichtingen houdt, maar let er ook op dat de andere partij dat doet. Voor je het weet wordt je geconfronteerd met het betalen van een torenhoge boete. Daarom tot slot nog enkele tips.

Tips om problemen te voorkomen:

Voor koper:

• “Bezint eer gij begint”, denk goed na of je de verplichtingen kunt nakomen;
• Spreek daarom voor de zekerheid altijd een financieringsvoorbehoud af;
• Houd heel scherp de termijnen in de gaten voor het stellen van bijvoorbeeld de bankgarantie, maar ook voor het inroepen van het financieringsvoorbehoud;
• Wil je een beroep doen op het financieringsvoorbehoud, doe dat dan op tijd!
• Werkt verkoper niet mee aan de levering? Stuur dan een ingebrekestelling aan verkoper.
• Geeft verkoper geen gehoor hieraan? Dan heb je de keuze om alsnog nakoming te vorderen of de koopovereenkomst te ontbinden en aanspraak te maken op de contractuele boete.

 Voor verkoper:

• Houd net als koper de termijnen scherp in de gaten, als verkoper moet je op de uiterste datum van levering medewerking verlenen aan de levering;
• Is koper te laat met het stellen van een bankgarantie, of betaalt koper de koopprijs niet, stuur dan een ingebrekestelling aan koper.
• Geeft koper geen gehoor hieraan? Dan heb je de keuze om alsnog nakoming te vorderen of de koopovereenkomst te ontbinden en aanspraak te maken op de contractuele boete.

Tot slot

Bevind jij je nu ook in één van bovenstaande situaties, of wil je graag advies om dit soort valkuilen te voorkomen, neem dan contact op met Koos Croes (058-2121464).

Bruidstaart in een theetuin?

Op steeds meer (voormalige) agrarische bedrijven vinden niet-agrarische nevenactiviteiten plaats. Naast een bed & breakfast, boerderijwinkel of camping is daar de bekende theetuin. Wat is er nu leuker voor mensen dan tijdens een mooie fietstocht een ijsje te halen bij een ijsboerderij, verse melk te kopen bij de melktap van een melkveebedrijf of een kop koffie of thee te drinken in de tuin van een agrarisch bedrijf om vervolgens te overnachten in een bed & breakfast of boerencamping. Voor de agrarische ondernemers is dit een manier om de mensen kennis te laten maken met hun bedrijf en producten.

Maar deze niet-agrarische nevenactiviteiten zijn niet altijd zomaar vrij te realiseren. In het bestemmingsplan staat omschreven wat er op een perceel mag worden gerealiseerd en geëxploiteerd, al dan niet met een vergunning. Helaas zijn de begripsomschrijvingen en teksten in de regels van een bestemmingsplan niet altijd eensluidend en duidelijk. Zo blijkt ook in het navolgende  geval van de bruidstaart.

Op een voormalig agrarisch bedrijf wordt een theeschenkerij geëxploiteerd. De gemeente wijst de theetuin aan als speciale trouwlocatie. De exploitante van de theeschenkerij breidt haar activiteiten vervolgens uit door zalen te verhuren voor feesten en partijen.

De gemeente oordeelt dat het verhuren van zalen voor feesten en partijen strijdig is met het bestemmingsplan en dat er in de theeschenkerij wel appeltaart en andere taartsoorten mogen worden aangesneden, maar geen bruidstaart! De gemeente legt dan ook een last onder dwangsom op. Of het aansnijden van een bruidstaart binnen de bestemming theeschenkerij valt moest de Raad van State beslissen.

De Raad van State overweegt dat – nu het bestemmingsplan hierin niet duidelijk was – onder een theeschenkerij een inrichting moet worden verstaan die is gericht op tuinrecreatie, waarbij tussen zonsopgang en zonsondergang alcoholvrije dranken en eenvoudige etenswaren aan de bezoekers en passerende recreanten geserveerd worden.

Verder vindt de Raad dat er geen grond is voor het oordeel dat het aansnijden van een bruidstaart strijd oplevert met de voorheen geldende bestemming en functieaanduiding, mede gezien het feit dat de gemeente de theeschenkerij zelf heeft aangewezen als trouwlocatie.

Het voeren van dit soort procedures of het krijgen van een dwangsom is zonde van uw tijd en geld. Controleer daarom welke nevenactiviteiten op uw perceel zijn toegestaan en voor welke activiteiten u een vergunning of bestemmingsplanwijziging nodig heeft. U kunt dan zorgeloos de voorbijgangers voorzien van een ijsje, kopje thee en zelfs van een (overgebleven) stukje bruidstaart! Mocht het toch een probleem worden? Bel dan Van der Sluis Van der Zee en Kalmijn en wij helpen u graag. Ook voor advies kunt u bij ons terecht.

Ontbindende voorwaarde arbeidsovereenkomst – kan dat eigenlijk wel?

 In een arbeidsovereenkomst kun je soms een speciale afspraak tegenkomen, bekend als een ontbindende voorwaarde. Dit betekent dat de overeenkomst automatisch eindigt als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Voorbeelden hiervan zijn het niet halen van een vereist diploma of certificaat binnen een bepaalde tijd, het niet krijgen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), of het niet verkrijgen van een verblijfsvergunning. Zo ben ik deze bepaling meerdere keren tegengekomen in arbeidsovereenkomsten van beveiligers (grijze pas) of mensen met een tijdelijke verblijfsstatus en expats. Het is een interessante manier om niet de ingewikkelde regels van het ontslagrecht te moeten volgen en snel tot beëindiging van een arbeidsovereenkomst over te gaan. De vraag blijft echter kan en mag dit eigenlijk wel?

Het antwoord op deze vraag was de afgelopen jaren nog niet helemaal duidelijk. In 2012 gaf de Hoge Raad met het HTM-arrest groen licht voor deze voorwaarden onder hele strikte regels. Toen in 2015 de Wet Werk en Zekerheid werd ingevoerd, ontstond er onzekerheid over dit arrest. Het was niet helemaal duidelijk hoe deze regels precies geïnterpreteerd moesten worden én het leek ook te verschillen per zaak. Gelukkig heeft de Hoge Raad in maart 2023 duidelijkheid verschaft: de richtlijnen van het HTM-arrest gelden nog steeds.

Dus, wanneer is zo’n ontbindende voorwaarde dan wel geldig? Er zijn drie belangrijke regels: de voorwaarde mag het bestaande ontslagrecht niet omzeilen, de werkgever mag geen invloed hebben op het wel of niet in vervulling gaan van de voorwaarde, en het moment waarop de voorwaarde in vervulling gaat moet objectief vast te stellen zijn.

Ontslagrecht niet omzeilen

Een contract zegt dat je ontslagen kunt worden als het bedrijf het moeilijk heeft. Dit kan niet zomaar, omdat er normaal gesproken regels zijn die bepalen hoe en wanneer iemand ontslagen mag worden.

Geen invloed van de werkgever

Als je overeenkomst eindigt omdat je een verplicht certificaat niet haalt, maar het halen van dit certificaat ligt buiten de controle van je werkgever (bijvoorbeeld, het moet door een externe organisatie worden uitgegeven), dan is dit een toegestane voorwaarde.

Objectief vaststelbaar moment

Als je contract eindigt omdat je werkvisum of een bepaald diploma verloopt, dan is dat een duidelijke, objectieve gebeurtenis. De datum waarop het visum of diploma verloopt, staat vast en is voor iedereen duidelijk.

Bovendien kijkt een rechter of door het in werking treden van de voorwaarde de arbeidsovereenkomst geen zin meer heeft, zoals een taxichauffeur die zijn rijbewijs verliest of een beveiliger die niet meer zijn werk kan doen omdat hij geen grijze pas meer heeft. In zo’n situatie wordt verwacht dat de werkgever probeert een passende andere functie te vinden, zodat de overeenkomst zinvol blijft. Kan dat niet omdat het bedrijf daar bijvoorbeeld te klein voor is dan is het wellicht wel mogelijk om de arbeidsovereenkomst dan met een ontbindende voorwaarde te ontbinden.

Samengevat: een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst is onder bepaalde omstandigheden toegestaan. Het is belangrijk om elke situatie zorgvuldig te beoordelen en te controleren of aan de voorwaarden wordt voldaan. Zorg ervoor dat je goed op de hoogte bent van deze regels voordat je zo’n voorwaarde in een overeenkomst opneemt.

Heeft u vragen over de ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst? Neem gerust eens contact met ons op, dan kijken we samen wat we daaraan kunnen doen.

De rust na carnaval is weer wedergekeerd. Niet alleen was het tijdens carnaval in de kroegen onrustig, ook wij hebben niet stilgezeten. En nee, niet hossend door de straten. Danny Panadero, bekend van grote hits als ‘Skiejuh’, ‘Hieperdepiep Ik Heb Een Poliep’ en ‘Fuk Joe’ werd geconfronteerd met een nummer dat wel erg grote gelijkenissen vertoonde met zijn hit ‘Danny’s Autopaleis’. En daar moest iets aan gebeuren.

Deze zaak stond niet op zichzelf. “Carnavalslied met Op1-ster is mogelijk ‘illegaal’: wat is er aan de hand? kopte het Algemeen Dagblad op 10 februari van dit jaar. Kort daarvoor was een nieuwe carnavalsversie van de hit Ladada (Mon dernier mot) gemaakt. Volgens de platenmaatschappij van de originele zanger Claude moest het nummer ‘Ladders zat’ offline. Zij zaten niet te wachten op een associatie met alcohol.

Wat er aan de hand was? Onrust in de muziekwereld. Parodieën, spottende imitaties van bestaande nummers.  Heb je het pas echt gemaakt als er een parodie van je is gemaakt? Moet je daar blij mee zijn? Of toch niet? En kun je er dan iets aan doen? En is er zoiets als een ‘Carnaval-exceptie’, een uitzondering op de beschermingsregels van het auteursrecht tijdens carnaval?

De zaak

Danny Panadero is liedjesschrijver, muzikant en entertainer en treedt met zijn eigen nummers op in het hele land, zo ook tijdens carnaval. Maar dit jaar leek het tijdens carnaval in Tilburg niet te gaan over Danny’s Autopaleis maar ‘Willies Autopaleis’. Het leek een Tilburgse eigenaar van een autobedrijf namelijk ook leuk om een nummer te maken over een louche autohandelaar en hij baseerde zich daarbij op het lied van Panadero. Volgens Panadero was het nummer een niet toegestane bewerking (toestemming ontbrak) en deed het uitgebrachte nummer afbreuk aan zijn bekendheid. Omdat Panadero ook optreedt tijdens carnaval bestond de vrees dat het nummer Danny’s Autopaleis zou worden verdrongen en zou leiden tot minder boekingen. Zodoende werd door ons in kort geding een verbod gevraagd op het nummer ‘Willies Autopaleis’.

In de procedure stelde gedaagde zich – kort samengevat – op het standpunt dat sprake was van een parodie en dat dit gebruik juist tijdens carnaval toegestaan zou moeten zijn.  Panadero was het hiermee niet eens. Het nummer is volgens hem vrijwel identiek aan zijn eigen nummer, toestemming voor dit gebruik ontbreekt, het nummer doet afbreuk aan het origineel, er bestaat kans op verwarring en het nummer is zowel voor zijn reputatie als financieel nadelig.

Uitspraak

De rechter staat een beroep op de persoonlijkheidsrechten door Panadero toe en komt tot het oordeel dat het nummer in grote mate overeenstemt met de totaalindruk van de auteursrechtelijk beschermende elementen van Danny’s Autopaleis dat er sprake is van een aantasting van de persoonlijkheidsrechten van Panadero waar hij zich in redelijkheid tegen mag verzetten. Voor de redelijkheid van dit verzet is van belang dat Panadero muzikant en artiest is en het nummer Willies Autopaleis verwarring wekt met zijn eigen nummer, dat daardoor naar de achtergrond kan worden gedrukt hetgeen, onder meer, financieel nadeel met zich mee kan brengen. De belangen van Panadero wegen zwaarden en prevaleren boven het belang van het ten gehore brengen van Willies Autopaleis, als grap voor carnaval. Dat het nummer ook op Spotify was gezet speelt bij deze belangenafweging een belangrijke rol. Het beroep op de parodie-exceptie slaagt niet. Volgens de rechter is niet voldoende afstand genomen van het oorspronkelijke werk. In beide nummers drijft de hoofdpersoon spot met het personage van louche autoverkoper. Wat betreft tekst, uitvoering en thematiek is hier sprake van te veel hetzelfde, aldus de rechtbank. Het feit dat het nummer gedeeltelijk is vertolkt in het Tilburgs, althans Midden-Brabants dialect, neemt evenmin weg dat de tekst en het nummer veel lijkt op het nummer Danny’s Autopaleis en er onvoldoende sprake is van duidelijke verschillen. Zodoende was hier geen sprake van een parodie.

Het resultaat was dat het nummer offline moest. Wij blij, Panadero blij en hee, as Danny ut niet singt wil jij ut toch niet hore!

Conclusie

Tijdens carnaval is dus niet alles toegestaan. Let er bij het maken van muziek sowieso altijd op of gebruik wordt gemaakt van bestaande werken en of geen inbreuk wordt gemaakt op auteursrechten of persoonlijkheidsrechten. Ook bij carnavalsmuziek; er bestaat niet zoiets als een carnaval-exceptie.

Twijfel je of een bepaald werk is toegestaan of dat iemand anders inbreuk maakt op je auteursrechten of persoonlijkheidsrechten? Neem dan vrijblijvend contact op met mr. J.W. de Vries van ons kantoor. Hij is onze specialist op het gebied van intellectuele eigendomsrechten.

Ben jij een die-hard en wil je meer weten over dit onderwerp? Nou komt ie dan:

Auteursrechten

Wat zijn eigenlijk auteursrechten en hoe ontstaan deze. Auteursrechten geven de maker een ‘uitsluitend’ of ‘exclusief’ recht over het werk dat is gemaakt. Dit houdt in dat je als maker zelf beslist wat er met je werk gebeurt. De maker heeft drie belangrijke rechten:

• Het recht om zijn werk openbaar te maken;
• Het recht om zijn werk te verveelvoudigen;
• Persoonlijkheidsrechten

De begrippen ‘openbaar maken’ en ‘verveelvoudigen’ zijn zogenaamd technologieneutraal. Dit wil zeggen dat het niet uitmaakt met behulp van welke techniek of welke middelen het openbaar maken of verveelvoudigen wordt gedaan. De persoonlijkheidsrechten beschermen de reputatie van de auteur. Zij geven het recht aan de maker zich te verzetten tegen het verminken of aantasten van zijn werk, of het onder een andere naam publiceren.

Ook muziek wordt aangemerkt als ‘werk’ in de zin van de Auteurswet en komt dus voor bescherming in aanmerking. Hierbij kun je een onderscheid maken in de tekst van een nummer en de compositie, oftewel de muziek. Heeft de artiest zowel de tekst geschreven en de muziek gemaakt dan liggen de auteursrechten bij deze persoon. Het komt ook vaak voor dat er meerdere partijen betrokken zijn. Denk bijvoorbeeld aan een tekstschrijver en een componist. In dat geval kunnen er meerdere (gezamenlijk) rechthebbenden op het auteursrecht zijn.

Overdraagbaarheid

Auteursrechten zijn overdraagbaar. In Nederland zijn veel artiesten aangesloten bij Buma/Stemra. Aangesloten artiesten hebben het recht om muziek openbaar te maken en te verveelvoudigen dan overgedragen. Buma/Stemra kan het muziekauteursrecht dan exploiteren en vergoedingen regelen voor het gebruik van een nummer. Zo wordt de vergoeding voor het gebruik van muziek op radio en televisie berekend per uitgezonden seconde. Bij een live-uitvoering moet de artiest een setlijst aanleveren bij Buma/Stemra. Aan de hand daarvan wordt de vergoeding vastgesteld en verdeeld onder de betrokken rechthebbenden.

Vanwege het persoonlijke karakter ervan zijn persoonlijkheidsrechten niet overdraagbaar. Ook na overdracht van het auteursrecht blijven deze rechten bij de maker.

Handhaven

De rechthebbende kan dus handhavend optreden op basis van zijn auteursrechten. Dit geeft hem de mogelijkheid om uit zijn werk (financieel) profijt te trekken. Het voorkomt dat anderen zijn werk kopiëren en de artiest zelf niet meer geboekt wordt. Of hij stelt voorwaarden aan degenen die iets met zijn werk willen doen en vraagt in ruil daarvoor een vergoeding. Dit noemen we een ‘licentie’. Goed om te weten is dat Buma/Stemra toestemming verleend voor het maken van covers, een 1 op 1 kopie van het origineel waaraan niets (of weinig) substantieel is veranderd. Dit voorkomt dat voor iedere openbaarmaking en/of verveelvoudiging van het werk iedere keer toestemming moet worden gevraagd. Bij een bewerking (zowel van tekst als compositie) is dit anders. Hier zijn verschillende situaties denkbaar. Zo kan de bewerking zo zwaar op het origineel leunen en daaraan zo weinig nieuws toevoegen dat het nog steeds een verveelvoudiging van het oorspronkelijke werk betreft. Hier kan tegen worden opgetreden. Een andere mogelijkheid is dat de bewerking uit het oorspronkelijke werk vrijwel niets overneemt en een eigen oorspronkelijk werk vormt. Van een verveelvoudiging is dan geen sprake en optreden is dan ook niet mogelijk. Een combinatie hiervan is ook mogelijk. In dit laatste geval dient toestemming te zijn verleend door de oorspronkelijke maker.

Niet in alle gevallen kan er worden opgetreden. Zo is optreden niet mogelijk indien er sprake is van een parodie. De wezenlijke kenmerken van de parodie bestaan erin dat er duidelijke verschillen zijn met het bestaande werk en aan humor wordt gedaan of de spot wordt gedreven. Daarbij hoeft de parodie zich niet te richten op het oorspronkelijke werk. Een parodie is slechts toegestaan “mits het gebruik in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is.” Dit is geen vaste maatstaf. Immers, wat precies in het maatschappelijk verkeer geoorloofd is, kan gedurende de jaren namelijk enorm veranderen. Daar komt bij dat iedere zaak anders is. Zoals juristen vaak zeggen hangt het af van alle omstandigheden van het geval.

Nu begrijp je nog beter waarom de rechtbank de vorderingen van Panadero heeft toegewezen. Nog meer lezen over deze zaak? Je vindt de uitspraak hier. Heb je ook zoiets aan je fiets hangen en kom je daar zelf niet uit? Neem gerust eens contact met ons op, dan kijken we samen wat we daaraan kunnen doen.